- بیماری اگزمای دور چشم دام
- بیماری چشمی التهاب عنبیه گوسفند
- بیماری چشمی آنتروپیون یا پلک معکوس گوسفندان
- بیماری چشم صورتی یا برف کوری گوسفندان
یکی از بزرگ ترین نگرانی دامداران و یا دامپروران بیماری چشمی گوسفندان می باشد زیرا سلامت چشم دام از موارد ضروری است. در صورتی که دامی دچار مشکل چشمی بشود ممکن است مانع حرکت او هم گردد. در نتیجه هم در سلامت و هم به طور کلی روی سلامت گله تاثیر بدی خواهد داشت. در ادامه مقاله بیماری چشمی گوسفندان چیست به این موضوع خواهیم پرداخت و نمونه هایی از این بیماری و روش درمان را خواهیم گفت پس با ما همراه باشید.
انواع بیماری چشمی گوسفندان
۱) بیماری اگزمای دور چشم دام
از بیماری های شایع در بین گوسفندان بیماری اگزمای دور چشم است که به آن اگزمای صورت هم می گویند. اگزمای دور چشم از نمونه بیماری های شایع پوستی اطراف چشم گوسفندان می باشد که به دلیل فضای کم در دریچه‌های خوراک، اتفاق می افتد.
زمان ضربه به پوست اطراف چشم دام می تواند اجازه ورود باکتری‌ها استافیلوکوکوس اورئوس را داده که می تواند در آن موضع عفونت شدید را ایجاد نماید.
گوسفندان پس از ابتلا دارای پلک های متورم می شوند که اجازه دید را به دام نخواهد داد. در صورتی که هر دو چشم در میش ها به این مشکل دچار شوند به طور کل نابینا خواهند شد. بعد از بهبودی پوست ریزش مو در اطراف چشم مشخص خواهد شد.
درمان اگزمای دور چشم دام
گوسفندهای ماده ای که بینایی هر دو چشم آن ها اختلال دارد باید در مکانی جدا نگه داری شوند تا حواس دامدار به تغذیه آن ها باشد و از مرگ آن ها جلوگیری شود. بعد از تزریق آنتی بیوتیک مانند پنی سیلین بهبود سریع اتفاق می افتاد.
روش پیشگیری و کنترل اگزمای دور چشم دام
برای پیشگیری از این بیماری چشمی باید در مکان تغذیه خوری مقدار حداقل ۴۵ سانتی متر فاصله در نظر گرفته شود یا تغذیه درمراتع زمین باشد که بتوان از این بیماری اگزمای دور چشم جلوگیری نمود.
۲) بیماری چشمی التهاب عنبیه
بیماری عفونت عنبیه در گوسفندان در چشم هر سنی اتفاق می افتد و از طریق تغذیه علوفه سیلو انتقال می یابد. با تولید اشک زیاد از چشمان گوسفندان و یا بستن مدوام چشم و فرار از نور می توان متوجه این بیماری شد. در دو الی سه روزی بعد از ابتلا به بیماری سطح چشم کدورت سفید مایل به آبی خواهد شد که در صورت درمان نکردن اصلاح آن چند هفته طول خواهد کشید.
کنترل بیماری چشمی التهاب عنبیه
برای کنترل نمودن این بیماری باید تغذیه دام از علوفه ای کم خطر باشد که آلودگی به آن ها سرایت نکند. با بررسی سیلو شما می توانید وجود خاک را در آن متوجه شوید. باید در زمان بسته بندی سیلوها توجه لازم باشد که باکتری ها در آن جا رشد نکنند. می توانید با سوراخ کردن سیلو و در هوا قرار دادن آن این مشکل را به حداقل برسانید. راه دیگر این است که سیلو را با طولی کم تر ایجاد نماید که گوسفندان بدون این که سر خود را در آن فرو ببرند از آن استفاده نمایند.
عفونت با لیستریا که دلیل این مشکل می باشد می تواند علاوه بر ایجاد بیماری چشمی گوسفندان، مشکلات عدیده دیگری در گوسفندها را مانند سقط‌جنین ایجاد نماید پس به کیفیت علوفه از لحاظ مقدار خوراک و نگهداری دقت نمایید.
اگر در جایی سیلوی بدون کیفیت یا حتی کپک‌زده را دیدید سریعاً آن را کنار بگذارید. در صورتی که این التعاب عنبیه در تعداد زیادی از گوسفندان باشد مجبور به تخلیه باقیمانده علوفه از سیلو می شوید که باعث نشر این بیماری در سایر دام ها نشوید.
۳) بیماری چشمی آنتروپیون یا پلک معکوس دام
بیماری چشمی آنتروپیون از دیگر بیماری های چشمی در گوسفندان می باشد. در این بیماری پلک گوسفند به داخل چشک چرخانده می شود. بیماری چشمی آنتروپیون بر اثر التهاب، زخم یا اسپاسم عضلانی ایجاد می شود و باعث تحریک چشم دام توسط مژه ها خواهد شد.
در بسیاری از نژاد های گوسفندان انتروپیون یک مشکل ارثی می باشد. این وارونگی پلک پایین معمولاً از زمان تولد وجود داشته و یا خیلی سریع بعد از مدتی ظاهر می گردد. ترشحاتی که از چشم دام خارج می شود سریعاً چرکی می گردد. هر گونه تماس بین مژه ها و سطح چشم می تواند باعث ایجاد سوزش و یا زخم شدید و حتی در موارد خاص و پیشرفته موجب نابینایی دام گردد که در هر دو چشم اتفاق می افتد.
درمان بیماری چشمی آنتروپیون یا پلک معکوس
در صورتی که بیماری در ابتدای راه خود باشد می توان با تجویز آنتی بیوتیک موضعی مشابه پماد عفونت باکتریایی با قرار دادن بر روی پلک دام را کنترل نمود. این درمان می توان حرکت در پلک پایین را روان نموده و احتمال اینکه وارونگی اتفاق بیوفتد کم می باشد.
در صورتی که بعد از بیرون آوردن پلک پایین، وارونگی پلک عود نماید باید به مقدار نیم میلی لیتر آنتی بیوتیک را به پلک پایین تزریق نمود. باید در این زمان با کمک یک فردی بره نگه داشته شود و با سوزن تقریباً ۱۵ میلی لیتر را یک سانتی متر زیر پلک تزریق گردد. این مقدار تزریق می تواند وارونگی پلک ها پایین را ازبین ببرد و مانعی جهت کنترل مجدد باکتری ها و سایر بیماری های چشمی گردد.
را دیگر برای درمان داشتن گیره‌های فلزی نازک می باشد که در زاویه درستی از پلک ها قرار خواهد گرفت و با انبرهای ظریف بسته می شوند که پلک پایین حفاظت گردد. هر فردی به تنهایی می تواند راحت نصب شود.
در مواقع پیشرفته می توان از جراحی های دور چشم و کشیدن لبه ها به همراه بخیه دائمی استفاده نمود که کم تر این روش مورد استفاده می گیرد.
کنترل و پیشگیری بیماری چشمی آنتروپیون یا پلک معکوس
بیماری چشمی آنتروپیون یا پلک معکوس را می توان با چک کردن بره تازه به دنیا آمده کنترل نمود تا مطمئن شد تا عفونت پلک های زیری نداشته باشد. در مورد ژنتیک آن ها هم باید تحقیق نمود تا از این مدل برای تولیدمثل فروخته نشوند.
۴) بیماری چشم صورتی یا برف کوری
بیماری چشم صورتی یا برف کوری از دیگر بیماری های چشمی گوسفندان می باشد که به دلیل عفونت باکتریایی که با وزش باد و یا کولاک است، روی می دهد. با این شرایط گوسفندان زیادی تحت این مشکل قرار می گیرند. این بیماری واگیردار است و با وارد کردن رهای گوسفندان که در یک آغل باشند گسترش می یابد. در صورتی که گوسفندی تازه به گله اضافه شده باشد آلوده باشد می تواند تمام گله را آلوده نماید. این موضوع بر روی یک یا دو چشم تاثیر می گذارد.
این بیماری با معاینه چشم های گوسفند که به صورت قرمزی دیده می شود و همچنین بسته شدن ناخودآگاه چشم های آن ها در مقابل نور زیاد مشخص می گردد.
در موارد پیشرفته تر بیماری کدر شدن چشم و زخم شدید هم می باشد که حتی زخم می تواند پاره هم بشود.
درمان بیماری چشم صورتی یا برف کوری گوسفندان
در صورتی که در گوسفند علامت هایی مانند بستن چشم ها یا زخم دیده می شود باید درمان فوری انجام گردد. دام های مبتلا به این بیماری باید در محل قرنطینه دسترسی به آب و علوفه داشته باشند تا بتواند بیماری های دیگر را نگیرد.
می توان با یک تزریق اکسی‌تتراسایکلین با اثری با مدت طولانی درمان موثری را داشت. یک راه کار دیگر تزریق آنتی‌بیوتیک به صورت مستقیم در چشم دام می باشد که در شرایط مزرعه به مدت سه الی چهار روز نمی شود آن را انجام داد. در صورت عدم رعایت شرایط ممکن است این بیماری دوباره شیوع پیدا نماید. پس باید با دقت شرایط بررسی گردد.
کنترل و پیشگیری بیماری چشم صورتی یا برف کوری گوسفندان
می توان بیماری چشم صورتی یا برف کوری گوسفندان را به روش هایی پیشگیری نمود. یکی از این راه ها ایجاد سرپناهی برای جلوگیری از طوفان در مناطق کوهستانی می باشد که می تواند عفونت بیماری چشمی را به حد زیادی کنترل نماید. همچنین تامین فضای کافی و تغذیه کنسانتره می تواند از گسترش عفونت به سایر دام ها جلوگیری نماید. در صورت خرید دام جدید باید سعی گردد که دام های جدید دور از گله اصلی نگه داری شوند تا مطمئن گردید که عفونتی گله را تهدید نمی کند.