پرورش گاومیش

پرورش گاومیش

گاومیش، حیوانی از خانواده گاوسانان است که در سال های اخیر در ایران نسبت به پرورش آن بسیار بی توجهی شده است. اما این دام بزرگ می تواند منبع بسیار خوبی برای تامین شیر و گوشت بازار باشد. گاومیش ها در صورتی که در شرایط مناسب پرورش یابند، شیر و گوشت زیاد و باکیفیتی تولید می کنند.

مطالعات نشان می دهد که اولین گاومیش ها حدودا ۲۵۰۰-۲۱۰۰ سال پیش از ميلاد مسيح توسط انسان ها و برای انجام کارهای سخت کشاوزی اهلی شدند.

یکی از مهمترین مناطق پرورش گاومیش ها آسياى شرقى و آسیای غربی بوده است. در این نواحی گاومیش ها در واقع تراکتور شرق بوده اند و علاوه بر کارهای کشاورزی مهمترین منبع تولید انواع محصولات حیوانی نیز بوده اند. در بخش های وسیعی از قاره آفریقا نیز پرورش گاومیش بسیار رایج بوده است.

پس از مکانیزه شدن کشاورزی نقش گاومیش ها در این زمینه کمرنگ شد اما این دام ها همچنان برای  شخم‌زني، ماله‌کشى زمين‌هاى زراعى و حمل بار استفاده می شدند. علت این مساله را می توان ارزان تر بودن پرورش گاومیش ها نسبت به گاوها، نیروی بدنی بیشتر و تولیدات فرآورده‌هاى فرعى متنوع مانند شير، گوشت، کود و پوست دانست.

پرورش گاومیش

گاومیش ها نسبت به گاوها کمتر از شاخ های خود استفاده می کنند و به همین دلیل آسیب کمتری دارند. گاومیش ها نسبت به گاوها علاقه کمتری به جنگیدن با دارند اما اگر دو گاومیش با هم درگیر شوند نبرد آن ها ممکن است تا چند ساعت هم طول بکشد.

گاومیش ها نیز مانند گاوها نعره می زنند. این دام ها طول عمری در حدود 30 سال دارند که 25 سال از آن قادر به انجام کار مفید هستند. گاومیش ها تا سن 28 سالگی توانایی زایش دارند اما پرورش دهندگان معمولا زایش تا سن 10 سالگی را برای آن ها تنظیم می کنند. معمولا پس از 12 سالگی از آبستن شدن گاومیش ها پیشگیری می شود.

دوره آبستنی گامیش ها 10 ماه است و اولین زایش خود را درسن  ۵-۴ سال تجربه می کنند. معمولا فاصله بین دو زایش آن ها 553 روز بوده و نسبت آبستنی آن ها 60 درصد می باشد. در پرورش صنعتی گاومیش ها، نسبت آبستنی به  ۸/۶۸% ارتقاء یافته و اولین تلقیح در سن 2.2 تا 3 سالگی رخ میدهد. همچنین در این شرایط فاصله بین دو زایش حدودا 3 سال تنظیم می شود.

تشخيص فحلى گاومیش های ماده مشکل است. هر دوره فحلی گاومیش ها حدودا 43 ساعت بوده و فاصله بنی دو دوره فحلی تقریبا 24 روز است.

گاومیش ها معمولا در فصل پاییز جفت گیری می کنند. باتوجه به دوره آبستن شدن گاومیش ها، زمان زایمان بعد از فصل برداشت است.

گاومیش ها به دو دسته گاوميش‌هاى باتلاقى Swamp Buffalloes و گاوميش‌هاى رودخانه‌اى River buffalloes تقسيم می شوند.

• گاوميش‌هاى باتلاقى

گاومیش های باتلاقی در مناطق باتلاقی زندگی می کنند. این گاومیش ها تیپ های مختلفی را شامل می شوند. گاومیش های باتلاقی در گل و لای می خوابند و منبع تغذیه اصلی آن ها نى و علوفه خشبى است.

جمعیت زیادی از گاومیش های باتلاقی در هندوستان و پاکستان پرورش داده می شوند و بیشتر به جهت تولید شیر اهمیت دارند. در بعضی بخش های هندوستان و پاکستان، گاومیش های باتلاقی به روش صنعتی پرورش داده می شوند. گاومیش های بومی حدودا یک پنجم جمعیت گاومیش های جهان را تشکیل می دهند و بیشتر گاومیش های بومی دنیا، گاومیش های باتلاقی هستند.

پرورش گاومیش

گاومیش های باتلاقی بسیار قوی هستند و در کشورهای آسیای شرقی مانند چین به عنوان نیروی کار در مزارع برنج به کار گرفته می شوند. در بعضی کشورها نیز این گاومیش ها بیشتر برای تولید شیر پرورش داده می شوند. گاومیش های باتلاقی شیری پرچرب تولید می کنند.

گاومیش های باتلاقی در صورت پرورش مناسب و اصلاح نژادی برای تولید شیر بسیار مناسب هستند. اما بهترین کاربرد این حیوان را می توان تولید گوشت دانست.

• گاوميش‌هاى رودخانه‌اى

گاومیش های رودخانه ای بیشتر به عنوان گاوميش‌هاى شيرى هندوستان، پاکستان، مورا (Murrah)، جعفرآبادى، سورتى، نيلى راوى، کوندى (Kundi)، و گاومیش های آسیایی شناخته می شوند.