چه زمانی باید گاوهای ماده را از گله حذف کرد؟

گاوهای ماده مهمترین دامها در چرخه تولید و سودآوری گله هستند که هم در تولید مثل و ازدیاد گله نقش دارند و فروش شیر آنها سود خوبی برای دامداران در پی دارد. معمولا گاوهای نر به جهت پرواربندی پرورش داده شده و در زمان مناسب به فروش میرسند اما گاوهای ماده نیز در شرایط خاصی باید از گله حذف شوند که در ادامه میخواهیم این شرایط و زمان حذف گاوهای ماده از گله را برای شما توضیح دهیم. برای این که تصمیم بگیریم کدام دام را نگه داریم و کدام را معدوم کنیم باید نکات خاصی را مد نظر قرار دهیم که در این مطلب به این نکات نیز اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

سلامت دام

حفظ سلامت دامها یکی از مهمترین اقدامات در دامپروری و پرورش گاو است و یک دامدار موفق باید برنامه ای منظم و دقیق برای حفظ سلامت گله خود داشته باشد. برنامه واکسیناسیون دقیق، اقدامات لازم برای بهداشت جایگاه، انگل زدایی مدوام و اقدامات درمانی لازم مهمترین کارهایی است که میتوان برای حفظ سلامت گله انجام داد. مشکلات سلامتی دام مانند بیماریهای تنفسی، فروافتادگی عضوی از بدن دام، قرمزی چشم و دیگر بیماری های دامی از جمله مهمترین عوامل در لزوم حذف گاوهای ماده از گله است. گاوهای ماده ناسالم باید هر چه زودتر از گله حذف شوند تا بیماری در میان گله شیوع پیدا نکند.

رفتار گاو ماده

رفتار و خلق و خوی گاو ماده یکی دیگر از عوامل تعیین کننده در زمان حذف گاوهای ماده از گله است. گاوهایی که رفتارهای مشخصی ماند جنون دارند را باید هر چه زودتر از گله حذف نمود زیرا میتواند بر رفتار دیگر دامها نیز تاثیر بگذارد. این حذف در برنامه های انتخاب ژنتیکی یا غربالگری بسیار مهم است و میتواند در تغییر و بهبود خلق و خوی تمامی گله بسیار موثر باشد. البته برخی رفتارها مقطعی و کاملا طبیعی است مثل گاوی که میخواهد از گوساله تازه به دنیا آمده خود مراقبت کند. این رفتار به حفظ سلامت گوساله مخصوصا در روزهای آغازین تولد کمک میکند و از آسیب رساندن بقیه گاوها به گوساله جلوگیری میکند.

بازدهی تولید مثل گاو ماده

میزان بازدهی تولیدمثل گاو ماده یکی دیگر از مهمترین فاکتورها در حذف آن از گله است. معمولا برای پرورش گاوها مخصوصا در روش مدرن و تلقیح مصنوعی، هر گاو میتواند تا دو چرخه زایمان داشته باشد. گاوهایی که زایمان آنها دیررس بوده نیز معمولا در فصل آینده زایمان دیررس دارند. زایمان دیررس تقریبا 42 روز بیشتر از حد معمول یعنی فصل زایمان به طول می انجامد و این گاوها به مراقبت بیشتری نسبت به دیر گاوها احتیاج دارند.

گوساله های زودرس نیز به دلیل دیرتر به دنیا آمدن افزایش وزن کمتری نسبت به گوساله های معمولی دارد و میانگین افزایش وزن روزانه آنها حدودا 1 کیلوگرم است. به همین دلیل این گوساله ها به طور میانگین 45 کیلوگرم از گوساله های دیگر سبک تر هستند. بنابراین یک دامدار علاوه بر حذف گاوهایی که فاقد باروری هستند باید برنامه ای نیز برای حذف گاوهای ماده ای که باروری دیررسی دارند نیز در نظر داشته باشد.

تاثیر حذف گاو در درآمد کلی گله

حذف گاوهایی که تاثیر چندانی بر اقتصاد گله ندارند بسیار موثر بوده و میتواند علاوه بر کسب درآمد فضا را برای رشد بهتر گاوهایی که از نظر ژنتیکی شرایط بهتری دارند ایجاد نماید. با فروش این گاوها 20 درصد درآمد ناخالص سالیانه بدست می آید. بنابراین دامدار باید برنامه ای مدون و دقیق برای حذف گاوهای ناکارآمد یا گاوهایی با بازدهی پایین داشته باشد. برای مثال حذف و فروش گاوهایی که گوساله هایی سبک تر و کم سودتر تولید می کنند هر چند کمی از درآمد کلی گله می کاهد اما به طور کلی به سودآوری بهتر کمک می کند. 

نتیجه گیری :

یک دامدار موفق باید برنامه ای دقیق برای بهبود درآمد گله و افزایش عملکرد آنها داشته باشد که یکی از مهمترین بخش های آن حذف گاوهای ماده کم درآمد و بدون بازدهی است. با حذف این گاوهای ماده شرایط بهتری برای گاوهایی با باروری و بازدهی بیشتر فراهم شده و به تدریج این گاوها جایگزین گاوهای کم درآمد و ضعیف خواهند شد.

این کار پتانسیل ژنتیکی گله را بهبود بخشیده و کیفیت زندگی را برای سایر دامها بیشتر می کند. تلیسه ها معمولا در اولین سال باروری خود بالاترین نرخ زایش را ندارند اما حذف گاوهای ماده پیر و کم بازده می تواند به افزاشی نرخ باروری این گاوهای جوان کمک کند. بنابراین یک دامدار موفق باید برنامه ای برای معدوم سازی گاوهای ماده کم بازده طراحی نماید تا در طولانی مدت کیفیت و عملکرد گاوها افزایش چشمگیری پیدا کند.