تولید مثل گاو عامل اصلی پرورش گاوهای شیری و گوشتی است. شما می توانید با پرورش گاو و مراقبت از آنها با بدنیا آمدن گوساله ها سود کلانی به دست آورید. امروزه بدون نیاز جفت گیری گاو به روش سنتی می توانید با روش تلقیح مصنوعی اقدام به باروری گاو و اصلاح نژاد آن کنید تا بتوانید گوساله های با کیفیت بدنیا آورید. از مزایای روش تلقیح مصنوعی در گاو اصلاح نژاد، افزایش درصد باروری و زایش گاو، جلوگیری از انتقال بیماری از گاوهای نر به گاو ماده و… اشاره کرد. برای اینکه گاوداری خود را مدرن کنید و درصد باروری و زایش گاوها را افزایش دهید بهترین روش استفاده از تلقیح مصنوعی است که البته می توانید آموزش تصویری تلقیح مصنوعی گاو آنرا فرا گیرید.
تلقیح مصنوعی گاو بر خلاف تلقیح مصنوعی گوسفندان که از روش های لاپاراسکوپی، واژینال، سرویکال انجام می شود معمولا به روش رکتوواژینال انجام می شود. تلقیح مصنوعی یک کار کاملا تخصصی است که باید توسط افراد ماهر انجام شود البته برای یادگیری و آموزش تلقیح مصنوعی گاو می توانید به کلاسهای آموزش بروید.
نحوه تلقیح مصنوعی گاو
معمولا تلقیح مصنوعی در گاو به روش رکتوواژینال صورت می گیرد. مامور تلقیح مصنوعی با دست چپ توشه رکتال و با دست راست تفنگ تلقیح را می گیرد. تلقیح مصنوعی به روش باروری گاو بدون نیاز به جفت گیری گاو نر می گویند. در این روش با خرید بهترین اسپرم گاو و وارد کردن اسپرم داخل تفنگ تلقیح مامور تلقیح دست چپ را داخل رکتوم گاو با دست راست تفنگ تلقیح را داخل واژن و با عبور از سرویکس به بدنه رحم می رسد و در آنجا اسپرم گاو را خالی می کند تا عملیات باروری گاو صورت گیرد.
حتما برای انجام تلقیح مصنوعی باید از دست چپ برای توشه رکتال و از دست راست برای عبور تفنگ تلقیح استفاده کنید. بنابراین در صورتی که چه چپ دست باشید یا راست دست حتما باید دست چپ را از مقعد عبور و داخل رکتوم گاو کنید و با دست راست تفنگ تلقیح را به داخل فرج گاو عبور دهید.
آموزش تصویری تلقیح مصنوعی گاو
⚫️آماده کردن گاو و شرایط برای تلقیح مصنوعی
تلقیح مصنوعی روشی علمی برای باردار کردن گاو است که باید توسط مامور تلقیح انجام شود.
- حتما ساختمان یا پناهگاهی برای تلقیح مصنوعی در نظر بگیرید.
- قبل از شروع مامور تلقیح با زدن ضربه ای آرام به کپل گاو یا گفتن کلمه، گاو را از حضورتان مطلع کنید.
⚫️وارد کردن دست چپ به داخل رکتوم گاو
- با دست راست دم گاو را بالا بزنید.
- با پوشیدن دستکش مامایی و آغشته کردن آن به روغن اقدام به ماساژ دادن مقعد گاو کنید.
- پس از ماساژ دادن دست چپ خود را به آرامی وارد رکتوم گاو کنید.
- دست‌شما تا مچ باید وارد رکتوم گاو شود.
⚫️وارد کردن تفنگ تلقیح مصنوعی به داخل واژن گاو
- لب های فرج گاو که حاوی کود و آلودگی است با دستمال کاغذ دیواری تمیز کنید.
- هنگام تمیز کردن فرج گاو حواستان باشد کود و آلودگی وارد واژن نشود.
- بدون آسیب زدن به دیواره واژن تفنگ را به آرامی وارد واژن گاو کنید.
⚫️اطلاع از موقعیت تفنگ تلقیح داخل واژن گاو
برای جلوگیری از وارد شدن تفنگ تلقیح به داخل میز راه و مثانه آنرا با زاویه ۳۰ درجه به سمت بالا وارد کنید. پس از وارد کردن تفنگ حدود ۸ تا ۱۰ سانتی متر عقب تفنگ را بالا بیاورید تا سطحی که می توانید تفنگ را به سمت جلو هل دهید.
شما برای کنترل تفنگ داخل واژن می توانید با دست چپ خود که داخل رکتوم گاو است سر تفنگ را لمس کنید.
⚫️خارج کردن مدفوع از داخل رکتوم گاو
در صورت وجود مدفوع داخل رکتوم گاو به راحتی گردن سرویکس و سر تفنگ را نمی توانید لمس کنید. برای خارج کردن مدفوع گاو می توانید مراحل زیر را انجام دهید.
- انگشتان دست چپ را به سمت جلو باز کرده و کف رکتوم قار دهید.
- با این کار مدفوع داخل رکتوم را به راحتی می توانید به سمت بیرون خارج کنید.
⚫️جلوگیری از انقباض رکتوم گاو
برخی اوقات ممکن است مامور تلقیح با انقباض رکتوم گاو به صورت حلقه هایی مواجه شود. انقباض رکتوم باعث به عقب راندن دست مامور می شود. با قرار دادن دو انگشت در مرکز حلقه می توانید آنرا عقب جلو کنید تا حلقه های انقباضی شل شود و اجازه کار به مامور تلقیح را بدهد.
⚫️وارد کردن تفنگ به داخل سرویکس گاو
دستگاه تناسلی هر گاو آزادی حرکت دارد و با اذیت شدن گاو ماده هنگام لمس رکتال گاو ممکن است انقباضات قوی از خود نشان دهند. این انقباضات شکمی باعث به عقب راندن دستگاه تناسلی گاو به داخل لگن گاو می شود. این عمل گاو باعث ایجاد تعداد زیادی چین داخل واژن گاو می شود که مامور تلقیح برای برطرف کردن این حرکت می تواند با دست چپ داخل رکتوم گاو سرویکس را لمس کند و آنرا به سمت جلو بکشد تا واژن مانند لوله صاف اجازه وارد شدن تفنگ به داخل واژن را به راحتی بدهد.
⚫️نزدیک شدن تفنگ به سطح خارجی سرویکس گاو
سرویکس گاو شبیه گردن بوقلمون است که دارای بافت سفت تری از واژن است و دارای سه یا چهار چین حلقه می باشد. شما باید به هنگام رسیدن سر تفنگ به سوراخ سرویکس به آرامی آنرا داخل سرویکس کنید و از سرویکس عبور دهید تا به بدنه رحم برسد.
⚫️نحوه وارد کردن تفنگ به داخل سرویکس گاو
هنگام نزدیک شدن سر تفنگ به جلوی منفذ سرویکس گاو باید مطابق تصویر زیر مامور تلقیح سرویکس را به طریقی بگیرد که انگشت شصت در بالا و بقیه انگشتان در زیر سرویکس قرار گیرند.
- با دانستن سر تفنگ می توانیم آنرا نزدیک منفذ سرویکس کنیم.
- با استفاده از کف دست و این دو انگشت می‌توان سر تفنگ را به منفذ سرویکس هدایت کرد تا سرتفنگ با دومین چین سرویکس تماس یابد.
- زمانیکه سرتفنگ تلقیح از همه حلقه‌های سرویکس عبور کرد وارد ناحیه بدنه رحم می‌شود.
- درهنگام رسیدن سر تفنگ به داخل رحم حرکت تفنگ بدون هیچ سد و مانعی خواهد بود.
- حرکت دادن سر تفنگ تلقیح باید به آرامی‌صورت گیرد چون دیواره رحم خیلی نازک است و مامور تلقیح در این ناحیه می‌تواند سرتفنگ را مجدداً لمس کند.
⚫️نگه داشتن سر تفنگ در قسمت بدنه رحم گاو
هنگام عبور تفنگ از سرویکس باید با دست چپ داخل رکتوم و با انگشت اشاره موقعیت تفنگ را مطابق تصویر زیر چک کنیم.
توجه داشته باشید که دیواره رحم نازک است و اگر تفنگ را داخل رحم نباشد و جلوتر رود ممکن است به یکی از شاخ های رحم برود. ریختن اسپرم داخل یکی از شاخ های رحم گاو یعنی کاهش درصد باروری گاو به روش تلقیح مصنوعی است.
⚫️ریختن اسپرم گاو موجود در تفنگ تلقیح به داخل بدنه رحم
با قرار دادن انگشت اشاره داخل رکتوم گاو وقتی فهمیدید که تفنگ تلقیح داخل بدنه است قبل از ریختن اسپرم حتما انگشت اشاره را بردارید. هنگام ریختن اسپرم اگر انگشت اشاره داخل رکتوم بر ندارید ممکن است راه یکی از شاخ های رحم مسدود شود و باعث کاهش درصد باروری گاو شود.
بعد از این انقباضات رحم اسپرماتوزا را به سمت جلو به شاخ‌ها و لوله‌های رحم منتقل می‌کند و به خوبی در هر دو شاخ توزیع می‌کند.
حتما هنگام ریختن اسپرم به طور کامل آنرا داخل بدنه رحم گاو بریزید زیرا اگر کامل آنرا نریزید ممکن است هنگام بیرون کشیدن تفنگ از واژن باعث ریختن باقی مانده اسپرم به داخل سرویکس شود.
⚫️مرحله آخر
سرتفنگ را برای علائمی‌از خون، عفونت یا نشت منی چک کنید. هر مورد غیر عادی را یادداشت کنید و به دکتر دامپزشک گزارش دهید. دستکش مامایی را دور بیاندازید و تفنگ تلقیح را بشویید و خشک کنید و در محل مناسبش قرار دهید.