در صورت ابتلای دام به تب برفکی چه اقداماتی باید انجام داد؟

زمان مطالعه: 6 دقیقه

• تب برفکی چه خطراتی برای دامها دارد؟
• بیماری چه تاثیری در تغذیه و ظاهر دام می‌گذارد؟
• علائم بیماری تب برفکی در دام ها چیست؟
• عوارض بیماری در دامها
• راههای انتقال بیماری تب برفکی در بین دام ها
• ماندگاری ویروس تب برفکی چقدر است؟
• در صورت ابتلای دام به تب برفکی چه اقداماتی باید انجام داد؟
• مناسب ترین مواد ضد عفونی کننده
• تزریق واکسن تب برفکی به دام های مبتلا به بیماری
• نکات مورد توجه هنگام واکسیناسیون تب برفکی
• نحوه تغذیه دام مبتلا به بیماری تب برفکی
• مصرف گوشت دام های مبتلا به بیماری تب برفکی

---

شاید تو سایت های خبری با اخباری مرتبط با بیماری تب برفکی در دام مواجه شده باشید، اینکه تب برفکی چقدر می تواند بیماری خطرناک و رایجی بین دام ها باشد و چه خطرات اقتصادی هنگفتی را به گاوداری و دامداری ها بدهد. بیماری تب برفکی یا ” دهان و پا ” بیماری عفونتی و واگیر داری است که بیشتر در گاو، گاومیش، بز؛ گوسفند، آهو، گوزن مشاهده شده است و باعث کاهش وزن شدید، تب بالا و کاهش تولید شیر در دام می‌شود، از این توصیه می‌شود حتما واکسیانسیون دام به موقع انجام شود تا بدن دام در برابر بیماری تب برفکی مقاومت داشته باشد.

عامل بیماری تب برفکی ویروسی به نام پیکورنا ویروس و عضو شاخص جنس آفتوویروس است که با نفوذ در بدن دام مبتلا شروع به تکثیر ویروس می‌کند و کم کم وارد خون دام می‌شود و باعث ایجاد تب شدید در دام و بروز تاولهایی در دهان و پای دام می‌کند. در صورت پارگی این تاولها باعث ایجاد زخم در سم و لنگش دام؛ ایجاد زخم دهان در دام و ریزش شدید بزاق و اشکال در تغذیه دام می‌کند.

تب برفکی چه خطراتی برای دامها دارد؟

در روزهای اولیه بیماری باعث تب شدید در دام ها می‌شود و سپس باعث ایجاد تاولهایی در دهان و سم و پارگی آنها ممکن است باعث لنگش دام و اختلال تغذیه دام می‌شود. زخمهای ایجاد شده داخل دهان عملا خوردن علوفه، خوراک را برای دام ها سخت می‌کند بخصوص اینکه دام های جوان و بالغ اشتهای زیادی دارند ممکن است با کاهش شدید وزن مواجه شوند.

بیماری چه تاثیری در تغذیه و ظاهر دام می‌گذارد؟

دام ها هنگام بیمار شدن به مانند انسان ها بدن شان کاملا ضعیف می‌شود و میل به غذا خوردن ندارند، حالا تصور کنید تب برفکی باعث ایجاد زخم در دهان دام می‌شود در این صورت حتی به سختی حیوان می‌تواند غذا بخورد و نیاز به کمک دارد. این روند سخت در غذا خوردن در دام های مبتلا به بیماری تا جایی ادامه پیدا می کند که باعث کاهش شدید وزن دام می‌شود.

علائم بیماری تب برفکی در دام ها چیست؟

تب بالا، کاهش شدید تولید شیر، بی اشتهایی؛ افسردگی شدید ؛ تشکیل وزیکولهای حاوی مایع سروزی و شفاف در مخاط دهان زبان و بالشتک دندانی و همچنین ناحیه تاج سم و فضای بین انگشتی از جمله علائم بیماری تب برفکی است.

علایم بیماری تب برفکی در بین گاو، گوسفند و بز مشترک است تنها علائم در گاو شدیدتر است و می‌تواند خسارات اقتصادی زیادی به بار آید.

عوارض بیماری در دامها

تقریبا صد درصد امکان شیوع بیماری تب برفکی وجود دارد و نزدیک ۲ درصد در گاوهای بالغ و ۲۰ درصد در دام های جوان امکان مرگ و میر وجود دارد. اما بدتر اینکه حتی در صورت بهبودی دام سقط جنین،اختلال تنفسی همراه به له له زدن، رشد بی از حد پوشش بدن، کاهش تحمل به گرما و دیابت ملیتوس همراه دام پابرجاست.

راههای انتقال بیماری تب برفکی در بین دام ها

عامل بیماری ویروسی است که به راحتی می‌تواند وارد بدن دام های دیگر شود، راه انتقال بیماری قطرات آیروسل دفع شده از حیوان آلوده، تماس با تجهیزات دامداری، غذا، وسایل نقلیه، البسه آلوده است.

ماندگاری ویروس تب برفکی چقدر است؟

ویروس عامل تب برفکی در گره‌های لنفاوی و مغز استخوان در pH خنثی فعال می‌ماند، اما در عضلات وقتی pH پایین‌تر از ۶ باشد (یعنی پس از طی دوره جمود نعشی) تخریب می‌شود. ویروس عامل تب برفکی در علوفه آلوده و نیز در محیط،‌بسته به اندازه دما و pH می‌توان بیش از یک ماه زنده بمند.

در صورت ابتلای دام به تب برفکی چه اقداماتی باید انجام داد؟

1. دام مبتلا به بیماری را جدا و آنرا قرنطینه کنید.
2. هر گونه وسیله ای که دام با آن تماس داشته است را ضدعفونی، سپس آب و خوراک دام آلوده را از محل خارج کنید.
3. محل پرورش دام ها را کاملا ضدعفونی کنید، برای اینکار می‌تونید از فرمالین ۵ درصد،سدیم هیدروکسید ۲ درصد و آهک استفاده کنید.
4. برای پایین آوردن تب دام از داروهای ضد تب استفاده کنید.
5. در صورت درگیر شدن ریه های دام به زخم های عفونی با صلاح دید دامپزشک به دام ها آنتی بیوتیک بدهید.
6. از اسپری های otc برای درمان زخم سم ها و از ضدعفونی کننده هایی چون گلیسیرین ید و میرتووت برای ضدعفونی کردن زخم دهان دام روزی دو یا سه بار استفاده کنید.
7. مولتی ویتامین های خوراکی یا تزریقی نیز می تواند باعث بهبود زخم ها دهان و پای دام شود البته با تجویز دامپزشک باید این کار را انجام دهید.

مناسب ترین مواد ضد عفونی کننده :

۱ – فرمالین ۵ %
۲ – سود سوزآور ۲ %
۳ – آهک ( مناسب برای محوطه)

تزریق واکسن تب برفکی به دام های مبتلا به بیماری

بیماری تب برفکی به مانند دیگر بیماری ها چون آبله، آنتروتوکسمی، آگالاسی همیشه ممکن است دام ها را مبتلا کند از این رو بهتر است هر ساله واکسیناسیون تب برفکی به دام ها تزریق شود تا دام در برابر این بیماری مقاومت بیشتری از خود نشان دهد و بتواند آنرا شکست دهد.

توجه داشته باشید که سن تزریق واکسن تب برفکی از ۴ ماهگی به بالاست و ۴-۳ هفته پس از اولین تزریق یک واکسن یادآور زده می‌شود و حتما واکسن را نباید با دیگر واکسن های ویروسی همزمان به دام تزریق شود.

هنگام واکسیناسیون تب برفکی به نکات زیر توجه کنید

•  اخذ واکسن از شبکه توزیع رسمی
•  تزریق واکسن پس از انقضاء تاریخ مصرف ممنوع می باشد.
• واکسن طبق دستور دامپزشک و توسط تکنسین های دامپزشکی تزریق شود.
• قبل از مایه کوبی از سلامت دام اطمینان حاصل شود .
• حتما قبل از مصرف ، بطری حاوی واکسن را به خوبی تکان دهید.
• بطری های خالی واکسن باید بطور صحیح معدوم گردند.
• هنگام تزریق واکسن شرایط آسپتیک را کاملا رعایت نمایید.
• جهت ضد عفونی و تمیز کردن سرنگ از مصرف الکل، فرمل و یا سایر مواد گندزا جدا خودداری نمایید
• سرنگ و سوزن های تزریق غیر استریل را اتوکلاو نموده و یا حداقل به مدت ۲۰ دقیقه در آب بجوشانید
• به محض شیوع بیماری بایستی فوراً دامهای آلوده را جدا نمود، ضمن ضد عفونی کردن کامل بستر دام، سریعاً اقدام به واکسیناسیون سایر دامها کرد
• برای نتیجه گیری بهتر و حفاظت منطقه از شیوع مجدد، باید شیوه واکسیناسیون حلقه ای بکار برد و این روش را هر سال ادامه داد
• تزریق همزمان واکسن تب برفکی و واکسنهای میکروبی باید با رعایت تزریق در دونقطه جداگانه بدن صورت گیرد .
• تزریق عضلانی واکسن ممنوع است
• در دامهایی که برای اولین بار واکسن تب برفکی تزیق می شود تزریق مجدد آن بعد از سه تا چهار هفته ضروریست و واکسن باید به دامهای سالم و غیر آلوده تزریق شده، هر شش ماه یکبار تجدید گردد ولی در شرایط اپیدمی هر ۴ ماه یکبار توصیه می گردد .

نحوه تغذیه دام مبتلا به بیماری تب برفکی

معمولا گوساله های جوان به دلیل اشتهای زیادی که دارند هنگام ابتلا به بیماری، به دلیل نداشتن مقاومت بدنی بالا بیشتر تلف می‌شوند و آمارها حاکی از تلف شدن بیش از ۲۰ درصد گوساله های مبتلا به تب برفکی است.

• گوساله های جوان در روز باید چندین بار تغذیه شوند.
• برای رفع مشکل خوردن دام می توان کنسانتره یا سبوس گندم را خیس کنید تا خوردن برای دام راحت شود؛ اگر باز هم خوردن برای دام مشکل است در این صورت بهتر است که ماده غذایی را در قسمت عقبی دهان دام قرار دهید تا بتواند راحت تر آن را ببلعد.
• دام هایی که مشکلات تغذیه ای آن ها بسیار شدید است در صورت مشورت با دامپزشک می توان از سرم درمانی برای آن ها استفاده نمود.
• برای تغذیه گاوهای بزرگ که دچار زخم دهان شده اند؛ پرس یونجه یا کلش گندم را چند ساعتی در آب بگذارید تا کاملا خیس شود و دام با خوردن آن ها احساس درد کمتری نماید.
• برای کاهش درد زخم ، دهان دام را با مواد ضدعفونی کننده شستشو داد تا خوردن غذا برای دام راحت تر شود.

مصرف گوشت دام های مبتلا به بیماری تب برفکی بلامانع است و مشکلی ندارد

یکی از تصورات اشتباه ما در مورد بیماری تب برفکی اینکه شاید فکر کنیم که ویروس می‌تواند از طریق گوشت و شیر به انسان مبتلا شود که کاملا اشتباه است. بیماری هایی چون تب مالت، تب دریفت، تب کیو، سیاه زخم یا شاربن مصرف گوشت آنها اشکال دارد زیرا بیماری می تواند از طریق گوشت به انسان سرایت کند.