اصول طبقه بندی نژادهای گوسفند
در بین تمام دام های مورد استفاده در کشاورزی و دامداری ها، گوسفندها بیشترین تنوع نژادی را دارند. امروزه تقریبا ۲۰۰ نژاد مختلف گوسفند در دنیا وجود دارد. بیشتر این نژادها از نظر اقتصادی و تجاری اهمیت چندانی ندارند. بیشتر صنعت دامپروری و پرواربندی جهان بر ۱۰ تا ۲۰ نژاد گوسفند متکی است.
بیشتر گوسفندان اهلی جهان از گوسفندان وحشی اروپا و آسیا بوجود آمده اند. گوسفندان وحشی به دو دسته سوفلون و اوریال آسیائی تقسیم بندی می شوند که وضعیت ناحیه دم طبقه بندی می شوند.
نژادهای گوسفندان بر اساس موراد زیر طبقه بندی می شوند:
- گوشتی، پشمی یا پوستی یا شیری
- وضعیت شاخ از نظر شاخ دار بودن یا فاقد شاخ بودن
- طبقه بندی منطقه ای (اروپایی، مدیترانه ای، آسیایی، آفریقایی و …)
- رنگ صورت (سفید، سیاه و …)
- نوع پشم
- وجود دنبه یا فقدان آن
از بین این تقسیم بندی، طبقه بندی گوسفندان بر اساس نوع پشم حاصله بهترین و راحت ترین تقسیم بندی است. تقسیم بندی گوسفندان بر اساس پشم حاصله:
- نژادهایی با پشم کاملا ظریف
مرینوس و رامبویه مشهور ترین نژادهای این دسته هستند. این نژادها بیشتر به عنوان گوسفندان مرتع شناخته می شوند و اغلب با هدف تولید پشم پرورش داده می شوند. تولید گوشت این دسته در درجه دوم قرار دارد. گوسفندان مرینوس بسیار خوش بنیه و پر قدرت هستند و می توانند مسافت های طولانی را بپیمایند. گوسفندانی با پشم کاملا ظریف دارای پشمی با کمترین قطر تار نسبت به دیگر نژادهای گوسفند هستند. قطر پشم این دسته بین۱۸ تا ۲۱ میکرون است.
- نژادهایی با پشم نسبتا ظریف
این دسته شامل نژادهای دورست هورن و سات دان است. ظرافت پشم در این نژادها در حد ۲۰ تا ۲۵ درصد ظراقت پشم نژادهای مرینوس و رامبویه است. این گوسفندان نژادهایی گوشتی بوده و بیشتر به شکل گله در مزرعه نگهداری می شوند. این دسته قدرت بدنی پایین تر از دسته اول داشته و نمی توانند مسافت ریادی را طی کنند. نژادهای سافوک، کویوت، همشایر، شروپ شیر، اکسفورد، مونتادال و تونسی نیز جزو همین دسته هستند.
- نژادهای پشم دراز:
شاخص ترین نژادهای این دسته لینکلن، لای سیستر و رامنی هستند. این نژادها اغلب به دلیل تولید گوشت پرورش داده می شوند و بزرگترین جثه را در میان گوسفندان دارند. منشا این گوسفندان کشور انگلستان بوده و پشم های آن ها دراز بوده و طولی در حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر دارند. ظرافت پشم در این نژادها کمتر از دو دسته قبلی است.
- نژادهایی با پشم ضخیم:
نژادهای هایلند سیاه چهره، آواسی و گوسفندان ایران در این دسته قرار می گیرند. پشم این نژادها برای قالیبافی بسیار مناسب است و به همین دلیل به نام نژادهای با پشم مخصوص قالیبافی نیز مشهورند. اندازه پشم این نژادها متفاوت است و قطر و طول تار پشم در آن ها تا ۷۰ میکرون و ۳۸ سانتیمتر نیز می رسد. این نژادها طول و قطر متفاوتی داشته و از نظ استحکام و جلا نیز مختلفند.
- نژادهای آمیخته پشمی
کاریدال شاخص ترین نژاد در این دسته است. این دسته از تلاقی نژادهای پشم دراز و نژادهای با پشم کاملا ظریف بوجود آمده اند. از دیگر نژادهای این دسته می توان وال دوفرانس، کلمبیا و تارگی نام برد.
