علائم و روشهای تشخیص فحلی گوسفندان

زمان مطالعه: 7 دقیقه

یکی از راههای افزایش تولید مثل گوسفندان تشخیص فحلی گوسفندان در فصل جفتگیری است. فحل شدن به علائمی چون سواری دادن گوسفند ماده و ترشح فرومون در میش گفته می شود. اگر تشخیص فحلی و آبستنی گوسفندان به موقع انجام نشود باعث طولانی تر شدن فاصله دو زایمان گوسفند در سال می شود. با اطلاع از زمان دقیق فحلی گوسفند ماده و بز ماده به راحتی می توان تلقیح مصنوعی گوسفندان و بز را انجام داد و حتی امکان اصلاح نژاد گوسفندان وجود دارد.

می توانید مقالات مرتبط زیر را هم مطالعه نمایید:

معرفی روش های جفتگیری در گوسفندان

آموزش تلقیح مصنوعی گوسفندان

چرخه فحلی گوسفند و بز

چرخه فحلی در گوسفند ماده ۱۷ روز و در بز ماده ۲۱ روز به طول می انجامد.

مرحله پیش فحلی

در این مرحله شاهد بالا رفتن استروژن و رشد سریع فولیکول ها خواهید بود.

مرحله پسافحلی

با پاره شدن فولیکول و ترشح جسم زرد رنگ همراه خواهد شد. در این مرحله هورمون پروستروژن کم کم تشکیل می شود.

مرحله فحلی گوسفند و بز

مرحله انتخاب فولیکول و تبدیل شدن به فولیکول تخمک ریز است که در آن بیشترین ترشح استروژن توسط این فولیکول های درشت انجام می شود. این مرحله ۲۴ تا ۳۶ ساعت طول می کشد که با ترشح زیاد فرومون ها توسط گوسفند و بز ماده برای جذب کردن گوسفند و بز نر صورت می پذیرد. مهمترین علائم فحلی در بین گوسفند و بز سواری دادن به نر است.

مرحله نافحلی

تشکیل جسم زرد رنگ و بالا رفتن غلظت پروستروژن در این مرحله صورت می گیرد که کم کم در اتمام مرحله با کاهش پروستروژن و رشد سریع فولیکول ها مرحله چرخه فحلی تکرار می شود.

علائم فحلی در گوسفند و بز

بر خلاف فحلی گاو که با علائمی چون در آوردن زبان، انبساط مردمک چشم، دیر رفتن به سالن شیردوشی همراه بود فحلی در گوسفند و بز تنها با گذاشتن گوسفند و بز نر قابل تشخیص خواهد بود. زیرا گوسفند ماده به قوچ سواری می دهد.

فحلی گوسفندان به دوره‌ای از چرخه تولیدمثلی گوسفندان ماده اشاره دارد که طی آن حیوان آماده جفت‌گیری و پذیرش قوچ است. این دوره با تغییرات هورمونی در بدن گوسفند ماده همراه است و با علائم رفتاری و فیزیولوژیکی مشخص می‌شود.

تغییرات رفتاری:

افزایش فعالیت و بی‌قراری: گوسفندان ماده در دوره فحلی بیشتر از حد معمول حرکت می‌کنند و بی‌قرار هستند.

علاقه به قوچ: در این دوره، گوسفندان ماده به قوچ‌ها نزدیک می‌شوند و پذیرش جفت‌گیری را نشان می‌دهند.

بیشتر شدن صدا: گوسفندان ماده ممکن است بیشتر صدا کنند.

تغییرات فیزیولوژیک:
ورم و قرمزی فرج: ناحیه فرج ممکن است متورم و قرمز شود.
ترشحات واژن: وجود ترشحات شفاف یا مخاطی از واژن می‌تواند نشانه‌ای از فحلی باشد.

مدیریت فحلی:

تشخیص فحلی: برای تشخیص دقیق‌تر، از قوچ‌های نشانگر یا تکنیک‌های هورمونی استفاده می‌شود.
برنامه‌ریزی جفت‌گیری: جفت‌گیری باید در زمان فحلی صورت گیرد تا احتمال بارداری بالا باشد.

اهمیت فحلی در دامداری:

• افزایش بازده تولیدمثلی: شناسایی دقیق زمان فحلی به افزایش نرخ باروری و تولید بره‌های سالم کمک می‌کند.
• برنامه‌ریزی تولید: دانستن زمان فحلی به دامداران این امکان را می‌دهد که برنامه‌ریزی دقیقی برای جفت‌گیری و تولید مثل داشته باشند.

با استفاده از تکنیک‌های مدیریتی مناسب و شناخت علائم فحلی، دامداران می‌توانند به بهره‌وری بیشتر و مدیریت بهتر گله دست یابند.

چه فصلی برای فحلی گوسفندان مناسب است

چرخه فحلی در زمان تولید مثل گوسفندان رخ می دهد که فصل جفتگیری گوسفندان نامیده می شود.فصل مناسب برای فحلی گوسفندان به نوع نژاد، شرایط محیطی و هدف پرورش بستگی دارد. به طور کلی، گوسفندان یک چرخه فصلی تولیدمثلی دارند که بیشتر تحت تأثیر طول روز و شرایط محیطی قرار می‌گیرد. در زیر به فصل‌های معمول فحلی گوسفندان در نواحی مختلف اشاره شده است:

گوسفندان مناطق معتدل:

پاییز: در مناطق با آب و هوای معتدل، معمولاً فصل پاییز (از اواخر تابستان تا اوایل زمستان) زمان فحلی گوسفندان است. این زمان به دلیل کاهش طول روز و افزایش شب‌ها برای تحریک چرخه تولیدمثلی مناسب است.

گوسفندان مناطق گرمسیری:

طول سال: در مناطق گرمسیری، گوسفندان ممکن است چرخه تولیدمثلی غیر فصلی داشته باشند و در طول سال فحلی شوند، به دلیل اینکه تغییرات طول روز کمتر تاثیرگذار است.

عوامل تأثیرگذار بر فحلی:

طول روز: کاهش طول روز در فصل پاییز معمولاً باعث تحریک چرخه تولیدمثلی می‌شود.
تغذیه و شرایط بدنی: تغذیه مناسب و وضعیت بدنی خوب گوسفندان بر وقوع فحلی تأثیر می‌گذارد.
نژاد: برخی نژادها تمایل بیشتری به فحلی فصلی دارند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند در طول سال فحلی شوند.

مزایای مدیریت فصلی فحلی:

همزمانی بره‌زایی: برنامه‌ریزی برای فحلی در فصل‌های خاص می‌تواند باعث همزمانی بره‌زایی و مدیریت بهتر گله شود.

بهینه‌سازی تغذیه: می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب، نیازهای تغذیه‌ای گوسفندان را بهتر مدیریت کرد.
کاهش مشکلات تولیدمثلی: با مدیریت مناسب، مشکلات تولیدمثلی و تلفات بره‌ها کاهش می‌یابد.

در مجموع، فصل پاییز برای بیشتر نژادهای گوسفند در مناطق معتدل، فصل مناسبی برای فحلی است. اما بسته به شرایط منطقه‌ای و نژاد گوسفندان، ممکن است تغییراتی در این الگو مشاهده شود.

روش های تشخیص فحلی گوسفندان

برای اطلاع از فحلی تنها کافیست نرهایی که فعال هستند و پرش را انجام می دهند وارد گله کنید. توجه داشته باشید که باید امکان دخول را از نر بگیرید.

روش‌های تشخیص و مدیریت فحلی گوسفندان مزایای متعددی دارند که می‌توانند به افزایش بهره‌وری و بهبود مدیریت گله کمک کنند. در زیر به برخی از مهم‌ترین مزایا اشاره می‌شود:

مزایای روش‌های تشخیص فحلی گوسفندان:

افزایش نرخ باروری:

با تشخیص دقیق زمان فحلی، جفت‌گیری در زمان مناسب انجام می‌شود که منجر به افزایش نرخ باروری و تولید بره‌های سالم‌تر می‌شود.

برنامه‌ریزی بهینه تولید:

تشخیص زمان دقیق فحلی به دامداران این امکان را می‌دهد که برنامه‌ریزی بهتری برای جفت‌گیری، تولد بره‌ها و مدیریت تغذیه و بهداشت داشته باشند.

کاهش هزینه‌ها:
با بهبود نرخ باروری و کاهش زمان‌های غیرمولد، هزینه‌های مربوط به نگهداری گوسفندان کاهش می‌یابد.

بهبود مدیریت گله:

• با شناخت دقیق زمان فحلی، می‌توان جفت‌گیری‌ها را به طور منظم و کنترل‌شده انجام داد که به مدیریت بهتر گله کمک می‌کند.

کاهش مشکلات تولیدمثلی:

تشخیص و مدیریت دقیق فحلی به کاهش مشکلات تولیدمثلی مانند عدم بارداری و سقط جنین کمک می‌کند.

روش‌های معمول تشخیص و مدیریت فحلی:

استفاده از قوچ‌های نشانگر:

قوچ‌های نشانگر به گله اضافه می‌شوند تا گوسفندان ماده در دوره فحلی را شناسایی کنند. این روش ساده و کارآمد است و نیاز به تجهیزات خاصی ندارد.

مشاهده و بررسی علائم فیزیولوژیکی و رفتاری:

دامداران با مشاهده دقیق رفتار و علائم فیزیولوژیکی گوسفندان ماده می‌توانند زمان فحلی را تشخیص دهند. این روش نیاز به تجربه و دقت بالایی دارد.

تکنیک‌های هورمونی:

استفاده از هورمون‌ها و آزمایش‌های مرتبط برای تحریک و تشخیص فحلی می‌تواند مفید باشد. این روش‌ها دقیق‌تر هستند و می‌توانند زمان دقیق‌تر فحلی را تعیین کنند.

استفاده از تکنولوژی:

ابزارهای الکترونیکی و نرم‌افزارهای مدیریت گله می‌توانند به دامداران در تشخیص دقیق‌تر و مدیریت بهتر فحلی کمک کنند.

مثال‌های عملی از مزایای این روش‌ها:

زمان‌بندی دقیق جفت‌گیری: با استفاده از قوچ‌های نشانگر و تکنیک‌های هورمونی، دامداران می‌توانند زمان‌بندی دقیق‌تری برای جفت‌گیری داشته باشند که منجر به همزمانی تولد بره‌ها و کاهش نیاز به مراقبت‌های مکرر می‌شود.

کاهش تلفات بره‌ها: با مدیریت بهتر و بهینه‌تر فحلی، می‌توان میزان تلفات بره‌ها را کاهش داد، زیرا بره‌ها در زمان‌های مشخص و تحت شرایط بهینه به دنیا می‌آیند.

افزایش تولید گوشت و شیر: با افزایش نرخ باروری و کاهش زمان‌های غیرمولد، تولید گوشت و شیر نیز افزایش می‌یابد که بهبود اقتصادی دامداری را به همراه دارد.

روش‌های تشخیص و مدیریت فحلی در گوسفندان از اهمیت بالایی برخوردارند و مزایای زیادی در افزایش بهره‌وری و بهبود مدیریت گله دارند. با استفاده از این روش‌ها، دامداران می‌توانند به بهره‌وری بیشتر، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت تولیدات دست یابند.

یکی از راههای افزایش تولید مثل گوسفندان تشخیص فحلی گوسفندان در فصل جفتگیری گوسفندان است که اگر به موقع انجام نشود باعث می شود که بین دو آبستنی فاصله بیوفتد.

چه داروهایی برای درمان فحلی گوسفندان مناسب است

برای درمان فحلی (چرخه تناسلی) در گوسفندان و مدیریت بهتر آن، از داروهای هورمونی مختلفی استفاده می‌شود. این داروها به منظور هماهنگی چرخه‌های فحلی، افزایش نرخ آبستنی و بهبود بهره‌وری تولیدمثل به کار می‌روند. داروهای رایج برای درمان و مدیریت فحلی گوسفندان شامل موارد زیر است:

پروژسترون:

دستگاه‌های داخلی حاوی پروژسترون که در واژن گوسفند قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها به تدریج پروژسترون آزاد می‌کنند و باعث همگام‌سازی فحلی می‌شوند.

(اسفنج پروژسترونی): اسفنج‌هایی که با پروژسترون آغشته شده و در واژن قرار می‌گیرند. این اسفنج‌ها نیز مشابه CIDR عمل می‌کنند.

PMSG :هورمونی که به تحریک تخمدان‌ها و افزایش تخمک‌گذاری کمک می‌کند. معمولاً همراه با پروژسترون به کار می‌رود تا فحلی را هماهنگ کند و نرخ آبستنی را افزایش دهد.

GnRH :هورمونی که برای تحریک آزادسازی هورمون‌های LH و FSH از هیپوفیز استفاده می‌شود. این هورمون‌ها به تخمک‌گذاری و هماهنگی چرخه فحلی کمک می‌کنند.

PGF2α :دارویی که برای تخریب جسم زرد (لوتئولیز) و القای فحلی استفاده می‌شود. معمولاً برای همگام‌سازی فحلی در گوسفندان به کار می‌رود.

ملاتونین:هورمونی که برای کنترل فصل فحلی استفاده می‌شود. معمولاً در فصل‌های غیر فحلی به کار می‌رود تا فعالیت تناسلی را تحریک کند.

هورمون‌های ترکیبی: در برخی موارد، ترکیبی از هورمون‌های فوق به منظور دستیابی به نتایج بهتر و هماهنگی بیشتر در چرخه فحلی استفاده می‌شود.

برنامه‌های درمانی معمول:

استفاده از CIDR یا اسفنج پروژسترونی به مدت ۱۲-۱۴ روز.
تزریق PMSG در زمان خارج کردن CIDR یا اسفنج، برای تحریک تخمک‌گذاری.
استفاده از PGF2α در اواسط دوره پروژسترون برای تخریب جسم زرد.
تزریق GnRH برای تحریک تخمک‌گذاری پس از برداشت دستگاه پروژسترونی.

نکات مهم:

تحت نظر دامپزشک: تمامی داروها و برنامه‌های درمانی باید تحت نظر و راهنمایی دامپزشک انجام شود.
مراقبت‌های پس از درمان: پیگیری وضعیت فحلی و مدیریت دقیق تغذیه و سلامت عمومی گوسفندان برای دستیابی به بهترین نتایج ضروری است.

استفاده از این داروها و برنامه‌های مدیریت فحلی گوسفندان به بهبود هماهنگی چرخه‌های تناسلی و افزایش نرخ باروری در گوسفندان کمک می‌کند.با دام زنده پیام همراه باشید.