به طور کلی حیواناتی مانند دام ها که به طور ذاتی نقش صید را بازی می کنند دارای ترسی ذاتی نسبت به انسان ها هستند. این ترس در حیواناتی همچون گاوها نیز وجود دارد و موجب بروز رفتارهایی هیجانی می شود.
نوع رفتار پرورش دهندگان دام در کاهش ترس گاوها و بهبود راندمان تولید شیر آن ها اثری مستقیم دارد.
مراقبت کنندگان در صورتی که رفتار مناسبی با گاوها نداشته باشند به محض حضور آن ها در جایگاه، گاو دچار استرس و تپش قلب شده که این افزایش شدید ضربان قلب موجب کاهش تولید شیر خواهد شد. گاوها در صورتی که آرامش بیشتری داشته باشند غلظت کوتیزول پایین تری در شیر خود دارند اما گاوهایی که تحت استرس باشند کورتیزول بیشتری در خونشان دیده می شود.
تحقیقات نشان داده است گاوهایی که به صورت آزاد در مراتع پرورش داده می شوند به دلیل عادت به حضور انسان ها در میان خود ترس کمتری را تجربه می کنند. اما گاوهایی که به شکل انفرادی در جایگاه هایی مجزا پرورش یافته اند در صورت عدم رفتار مناسب از سوی پرورش دهندگان و کارگران دچار ترس و استرس شدید می شوند که این استرس تاثیرات منفی بر روی رشد، شیردهی و زایمان آن ها خواهد داشت.
استرس در گاوها بر روی سیستم ایمنی بسیار اثر گذار است و موجب کاهش تعداد گلبول های سفید خون می شود. گاوها قادر به تشخیص تک تک افراد هستند و نسسبت به اشخاص مختلف احساس متفاوتی دارند. دانشمندان می گویند اشخاصی که با گاوها مهربان تر بوده اند راحت تر می توانند به این گاوها نزدیک شوند.
ترس گوساله و گاو ها از انسان ها بیشتر در سیستم صنعتی پرورش و گاوداری ها دیده می شود و گاوهای پرورش یافته در مراتع ترس کمتری نسبت به صاحب خود و دیگر انسان ها دارند.گاوهایی که نسبت به آن ها بدرفتاری شده مدت زمان بیشتری (۶ برابر معمول) طول می کشد تا وارد سالن شیردوشی شوند. در سیستم صنعتی و گاوداری ها وجود آرامش در سالن های شیردوشی مخصوصا برای تلیسه ها بسیار حائز اهمیت است.
استرس در هفته های اول زایمان علاوه بر کاهش شیردهی می تواند موجب کاهش وزن گاو نیز بشود. دانشمندان می گویند بین ترس و استرس و امکان ایجاد لنگش در گاوها ارتباط مستقیمی وجود دارد. در واقع کارگرانی که برای انتقال گاوها عجله می کنند و آن ها را وادار به حرکت می کنند خطر بروز لنگش در گاوها را افزایش می دهند.
کارگرانی که با گاوها مهربان تر باشند راحت تر می توانند به گاوها نزدیک شوند. اما کارگرانی که با گاوها بدرفتاری می کنند و موجب ایجاد استرس در گاو می شوند در معرض خطر هستند زیرا ممکن است گاوها هنگام شیردوشی به آن ها صدمه بزنند.
⚪️چگونه می توان استرس گاوها را کاهش داد؟
همانطور که گفته شد ترس و استرس بیشتر در گاوهایی دیده می شود که در سیستم های صنعتی، گاوداری ها و یا مزارع بسیار بزرگ پرورش داده می شوند زیرا در این نوع پرورش، گاوها ارتباط کمتری با هم و با انسان ها دارند.
بهتر است ارتباط کارگران با تلیسه ها در ۹ ماه اول پس از زایمان زیاد باشد تا آن ها به حضور انسان ها عادت کنند. همچنین مهربان بودن با گاوهای شیری موجب کاهش ترس آن ها و ایجاد امکان تماس بیشتر با آن ها را فراهم می آورد.
رفتار مهربانانه در دفعات اولی که تلیسه دوشیده می شود بسیار مهم است. تحقیقات نشان داده عادت دادن تلیسه ها به حضور انسان موجب کاهش ترس، لگد پرانی و عصبانیت آن ها می شود.