بهترین برنامه غذایی برای گاوهای شیری و گوشتی

زمان مطالعه: 5 دقیقه

• برنامه غذایی گاوها
• تغذیه گاوها در تابستان
• برنامه غذایی گوساله های نر
• برنامه غذایی گاوهای شیری
• نکاتی که در خوراک دهی به گاوهای شیری باید رعایت کرد
• برنامه تغذیه گاوهای گوشتی
• نکات پایانی جهت بهترین برنامه غذایی برای گاوهای شیری و گوشتی

---

داشتن یک برنامه غذایی برای گاوها که به صورت صحیح و اصولی باشد یکی از مهمترین عوامل در پرواربندی این دامها و کسب سود بیشتر برای دامداران است. تغذیه بخش بسیار مهمی در دامداری است که میتواند تاثیر بسیار زیادی بر سرعت رشد و وزن گیری دام داشته باشد. در مطالب قبلی در مورد مدیریت تغذیه برای گوساله ها با شما صحبت کردیم اما در این مطلب قصد داریم بهترین مواد غذایی که میتواند به افزایش سرعت پروابندی گاوهای شیری و گوشتی کمک کند را به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.

مقدمه

یک دامدار موفق برای رسیدن به سودآوری بیشتر باید دو مساله را همواره در نظر داشته باشد. اول رعایت بهداشت گله که برای حفظ سلامت گله و پیشگیری از بیماری های واگیر بسیار ضروری است و دوم  فراهم نمودن مواد غذایی تازه و پرانرژی برای رشد سریعتر دام. دامهایی که بهداشت و تغذیه خوبی داشته باشند بالطبع شیر و گوشت باکیفیت تر و سالم تری نیز خواهند داشت. تغذیه صحیح و اصولی هم به کیفیت بهتر شیر و گوشت دام کمک میکند و هم سرعت رشد و پرواربندی را افزایش میدهد. در ادامه بهترین مواد غذایی برای رشد سریعتر و سلامتی بهتر گاوهای شیری و گوشتی و نکات مهم تغذیه ای را توضیح میدهیم.

• 

علوفه تازه

فراهم نمودن علوفه تازه باغ برای گاوهای شیری و پرواری بسیار اهمیت دارد. علوفه های باغی با رشته های سبزی بلندی که دارند به نشخوار بهتر و بیشتر دام ها کمک میکنند و موجب بیشتر شدن چربی شیر گاوها نیز میشوند. این رشته های بلند خوراک های آردی را مدت بیشتری در بدن گاوهای پرواری نگه داری میکنند که به افزایش وزن سریعتر آنها کمک میکند.

برنامه غذایی گاوها

غذایی که گاوها مصرف میکنند با توجه به نوع کربوهیدارت و میزان تجزیه پذیری اش میتواند بر افزایش چربی شیر گاو موثر باشد. مثلا جو نسبت به ذرت سریعتر تخمیر میشود. هر چه سطح فیبر خام مصرفی در جیزه غذایی گاوها بیشتر باشد احتمال بروز اسیدوز شکمبه کاهش می یابد. بهتر است در هنگام شب خوراک دهی گاوهای شیری را انجام داد زیرا در این موقع با افزودن مستقیم باکتری ها و مخمرها قابلیت هضم در دام بهتر است. جیره غذایی گاوها باید بین ۱۸ تا ۲۰ درصد پروتئین خام داشته باشد و بیشتر از این توصیه نمیشود زیرا پروتئین مازاد تنها موجب بروز اختلالات تولید مثلی میشود.

تغذیه گاوها در تابستان

در تابستان به طور معمولا میزان چربی شیر گاو کاهش می یابد اما با دادن علوفه تازه به گاو اشتهای آن تحریک شده و با مصرف بیشتر خوراک چربی شیر نیز افزایش می یابد. بهتر است در هوای گرم مواد غذایی بازی مانند جوش شیرین به دام داده شود زیرا از کاهش pH شکمبه جلوگیری می کند. گاوهایی که شیر بیشتر تولید میکنند به تغذیه بیشتری نیز احتیاج دارند و باید میزان پروتئین دریافتی آنها بین ۱۶ تا ۲۶ درصد بیشتر از گاوهای خشک باشد. علوفه باکیفیت بهترین تغذیه برای گاو شیری است که تمامی احتیاجات غذایی آن را تامین کرده و در کنار نمک و مواد معدنی برنامه غذایی کاملی برای گاوهای شیری به حساب می آید. اگر کیفیت علوفه ها پایین است یا مقدار آنها محدود است میتوان با دادن کنسانتره به دام این کمبود را جبران کرد.

برنامه غذایی گوساله های نر

تغذیه غنی و باکیفیت گوساله های نر به دو جهت جفت گیری و پرواربندی اهمیت زیادی دارد. این دام ها باید با یونجه خشک و کنسانتره (حدود ۱ درصد وزن دام) تغذیه شوند. با توجه به وزن و جثه گوساله نر در فصل جفت گیری روزانه باید نیم کیلو مکمل پروتئینی و ۲٫۵ کیلو مکمل انرژی به گوساله نر داده شود. اگر علوفه مورد استفاده گاو چندان مرغوب نیست باید با دادن مکمل های پروتئینی این مساله را جبران کرد. علوفه مرغوب بهترین منبع تغذیه ای برای این گوساله هاست اما از آنجایی که در کشور ایران هر ساله با کمبود علوفه مواجه هستیم و علوفه ها نیز کیفیت چندانی ندارند باید از مکمل های لازم برای تقویت گوساله های نر استفاده کرد. 

برنامه غذایی گاوهای شیری

پروتئین یکی از مهمترین موادی است که باید سهم زیادی در جیره غذایی گاوهای شیری داشته باشد و مصرف آن برای رشد باکتری های شکمبه حیاتی میباشد. به طور کل جیره غذایی یک گاو شیری باید حدود ۶۰ تا ۶۵‌ درصد پروتئین محلول مصرفی (SIP) را داشته باشد و این مقدار باید نصف میزان پروتئین قابل تجزیه یعنی DIP باشد. پروتئین غیرقابل تجزیه (UIP) نیز باید حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد در جیره غذایی باشد. قرار دادن کنسانتره دامی در برنامه غذایی گاوهای شیری در افزایش شیردهی آنها موثر است اما اگر بیشتر از حد مصرف شود موجب کاهش چربی شیر میشود. دادن علوفه های باغی با رشته های بلند و کنجاله تخم پنیه به دام تعادل لازم را در مصرف کنسانتره و حفظ چربی شیر ایجاد میکند.

نکاتی که در خوراک دهی به گاوهای شیری باید رعایت کرد:

برای خوراک دهی و تغذیه گاوها باید آنها را با توجه به جثه، مرحله شیرآوری و میزان تولید شیر آنها در چند دسته مختلف تقسیم بندی کنید. یک برنامه غذایی غنی و باکیفیت اما اقتصادی و به صرفه برای این گاوها میتواند نیازهای آنها را برآورده کرده و افزایش وزن ایده آلی به دنبال دارد. در جیره غذایی گاوهای شیری باید از خوراکی های متنوعی استفاده کرد تا اشتهای دام زیادتر شود. ساعات معینی را برای دادن خوراک به گاوها تعریف کنید و همواره مطابق با این برنامه وعده های غذایی را در اختیار آنها قرار دهید. تا حد امکان همواره برای گاوها علوفه تازه و آب دار تهیه نمایید و البته مواد مغذی متنوع را نیز فراموش نکنید.

نکات دیگر:

هیچگاه برنامه غذایی دام را به یکباره تغییر ندهید و تغییرات لازم را به صورت تدریجی اعمال نمایید. یک برنامه غذایی ایده آل برای گاوهای شیری برنامه ای متشکل از جیره های مخلوط یعنی کنسانتره و علوفه است. اگر میخواهید دام را با علوفه خشک تغذیه کنید مطمئن شوید که این علوفه ها به اندازه کافی خرد و ریز شده باشند. با تغییر وضعیت آب و هوایی و شروع فصول گرم و سرد سال تغییرات لازم را در مکان نگهداری و نوع تغذیه گاوها انجام دهید. اگر گاوها بامواد غذایی بودار تغذیه میشوند بهتر است این کار ۱ تا ۲ ساعت قبل یا بعد از شیردوشی انجام شود. علاوه بر تغذیه گاوهای شیری باید همواه آب بهداشتی و کافی در اختیار آنها قرار گیرد.

برنامه تغذیه گاوهای گوشتی

گاوهای گوشتی همانطور که از نامشان مشخص است به جهت تولید گوشت پرورش داده میشوند. به همین دلیل تغذیه غنی این دام ها باید همواره در دستور کار دامداران باشد. برای رشد سریع تر و بهتر گاوهای گوشتی میتوان در کنار علوفه مرغوب از مکمل های خوراکی نیز استفاده کرد. از بهترین این مکمل ها میتوان به یونوفرها ، بافرها، آنتی بیوتیک ها و … اشاره کرد که با توجه به جثه و نیاز گاو باید به آن داده شوند.

نکات پایانی جهت بهترین برنامه غذایی برای گاوهای شیری و گوشتی

خوراک را به نحوه ای نگه داری کرده و به دام بدهید که کمترین هدررفت را داشته باشید. برای انتخاب کارگران بخش تغذیه در گاوداری ها دقت کافی داشته باشید و حتی الامکان این کارگرها را با کارگرهای جدید تعویض نکنید. بهتراست از انبار کردن طولانی مدت علوفه خودداری شود زیرا این کار کیفیت علوفه ها را به شدت کاهش میدهد. برای انبار کردن علوفه ابتدا مطمئن شوید که هیچ کپک، قارچ زدگی و جسم خارجی در آنها نباشد. در صورت خطر وجود جسم خارجی در علوفه باید به حیوان مگنت یا آهن ربا خورانده شود. اگر در جیره غذایی گاوها از خوراکی های آردی و ذرات ریز استفاده شده بهتر است به آنها مواد خیس کننده و چسباننده مانند چربی یا ملاس بخورانید تا دچار ضایعات تنفسی نشوند.