تاثیر هورمون رشد بر افزایش تولید شیر گاوها
عوامل زیادی بر تولید شیر در گاوها موثرند و استفاده از هورمون رشد یکی از موثرترین این راهها به شمار می آید. هورمون رشد (هورمون سوماتوتروپیک یا سوماتوتروپین (BST)) انواع مختلفی دارد که بین ۱۷۸ تا ۱۹۶ اسید آمینه میتواند داشته باشد.
هورمون رشد بر بخش های مختلف بدن مخصوصا بر استخوان ها و ماهیچه ها اثرگذار بوده و برای رشد خطی بدن بسیار مفیدند.
یکی از مهمترین کاربردهای هورمون رشد کاربرد آن در افزایش تولید شیر در گاوهاست. این هورمون از قسمت قدامی غده ی هیپوفیز ترشح می شود و تاثیر مستقیمی بر رشد حیوان دارد.
ترشح بیش از حد هورمون رشد پس از دوران بلوغ موجب ناهنجاری های آکرومگالی و پهن شدن استخوانها می شود. کمبود این هورمون در دوران ابتدایی زندگی دام نیز موجب کاهش رشد دام و کوتولگی آن می شود.
مهمترین اثرات متابولیک هورمون رشد عبارتند از:
- هورمون رشد موجب افزایش میزان سنتز پروتئین در تمامی سلول های بدن شده که تاثیر مستقیمی بر افزایش سرعت انتقال اسیدهای آمینه می شود. این مساله به بهبود سنتر پروتئین و نگهداری ازت در بدن نیز کمک میکند.
- از دیگر اثرات متابولیکی هورمون رشد میتوان به افزایش خروج اسیدهای چرب از بافت چربی، افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون و مصرف بیشتر اسیدهای چرب برای تولید انرژی مورد نیاز بدن اشاره کرد.
- هورمون رشد با کاهش میزان مصرف گلوکز در کل بدن موجب کاهش چربی در لاشه شده و میزان گلوکر خون را افزایش میدهد. این امر به معنی افزایش پروتئین های بدن، مصرف ذخایر چربی و حفظ کربوهیدرات ها در بدن گاو است.
تزریق هورمون رشد (سوماتوتروپین گاوی) به گاوهای شیری به همراه روش های نوردهی مصنوعی میتواند تاثیر بسیار شگرفی بر افزایش تولید شیر داشته و میزان چربی تصحیح شده (FCM)، پروتئین و لاکتوز شیر را افزایش دهد.
همچنین تزریق هورمون رشد به گاوهای شیری به همراه پرولاکتین تاثیر بسیار مثبتی بر رشد پستانها و تداوم شیر دهی در گاوها دارد. طبق بررسی های انجام شده تغذیه دام با ماده خشک مصرفی (DMI) بیشتر نیز در کنار هورمون رشد میتواند بر افزایش تولید شیر گاوها تاثیر گذاشته و به هم خوردن تعادل انرژی در بدن دام را جبران کند.
تاکنون آزمایش های متعددی در مورد عوامل موثر بر افزایش تولید شیر در گاوها انجام شده که در آنها فاکتورهایی مانند استفاده از هورمون رشد و یا طول روشنایی روزانه ی بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است. طبق نتایج بدست آمده از این آزمایشها، ترکیب این دو روش تاثیر بسیار مثبتی بر افزایش تولید شیر در گاوها داشته است.