- مشخصات ظاهری گاو گلپایگانی
- ویژگی های فیزیکی
- میزان شیردهی گاوهای گلپایگانی چقدر است؟
- وزن گاوهای گلپایگانی
- پروابندی گاوهای گلپایگانی
گاو نژاد گلپایگانی یکی از بهترین گاوهای شیری گوشتی ایرانی است که از نظر تولید گوشت مقام اول را در بین دیگر گاوهای ایرانی دارد. این گاوها به دلیل تولید گوشت و شیر بالا و باکیفیت یکی از محبوبترین گاوها در میان پرورش دهندگان هستند و علاوه بر آن مقاومت بالا و قدرت سازگاری برای زندگی در شرایط مختلف محیطی آنها از دیگر گاوهای ایرانی متمایز کرده است. در این مطلب قصد داریم گاو نژاد گلپایگانی را به طور کامل به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید.
مقدمه
گاو گلپایگانی همانطور که از نامش پیداست بومی شهرستان گلپایگان بوده و اغلب در استان اصفهان و استان های اطرافش پرورش داده میشود اما محل اصلی پرورش این گاوها شهرهای گلپایگان، خوانسار، فریدن، زرین شهر، نطنز، فریدون شهر، فلاورجان، اردستان و اطراف کاشان است. گاو گلپایگانی در استان های چهارمحال بختیاری، لرستان (شهرهای الیگودرز و ازنا)، مرکزی (خمین و اراک) و استان یزد نیز پرورش داده میشوند. این گاوها میتوانند شرایط سخت محیطی را تحمل کرده و حتی با کمبود علوفه نیز سر کنند. یکی از ویژگی های مهم این گاوها داشتن درصد چربی بالا در شیرشان آن است که موجب شده این شیر طعم و کیفیت کم نظیری داشته باشد.
مشخصات ظاهری گاو گلپایگانی
گاوهای گلپایگانی غالبا بدنی سفید رنگ دارند که معمولا مایل به خاکستری تا سیاه باشد. البته گاوهای گلپایگانی در برخی موارد به رنگ های دیگر مانند زرد، زرد حنایی، زرد روشن تا تیره، قرمز، قهوه‌ای روشن تا تیره خرمایی و … نیز متولد میشوند. اطراف پوزه این گاوها نیز ممکن است خرمایی و قهوه ای، سیاه و یا سفید رنگ باشد. گاوهای گلپایگانی دارای جثه ای کوچک بوده و قد کوتاهی هستند. کپل باریک و کشیده، سم های گرد و کوچک، دست و پایی ظریف و کوچک، گردن کوتاه تا دراز، دم باریک و بلند و پوزه ای باریک از دیگر ویژگی های ظاهری این گاوهای ایرانی مشهور میباشد.
دیگر ویژگی های فیزیکی
از دیگر ویژگی های ظاهری این گاوها میتوان به شکم افتاده، فاصله کم بین پاهای جلوئی با عقبی، چشمهای کوچک یا متوسط با حدقه برجسته، غبغب کوچک و شاخ هایی کوتاه و هلالی شکل اشاره کرد. این گاوها دارای کوهان نیز بوده که در نوع نر آن بزرگتر میباشد.
میزان شیردهی گاوهای گلپایگانی چقدر است؟
گاوهای گلپایگانی شیری خوشمزه و پرچرب دارند و دصد چربی آن حدودا ۶ درصد است. این گاوها معمولا به طور متوسط طول دوره شیردهی ۱۸۸ روزه دارند و در طی این دوره به طور میانگین نزدیک به ۵۸۰ کیلوگرم شیر تولید میکنند. مقدار متوسط تولید شیر روزانه در این گاوها ۴٫۳۷ کیلوگرم است.
وزن گاوهای گلپایگانی
در زمان تولد گوساله های این نژاد وزن میانگین در حدودا ۸ تا ۲۹ کیلوگرم داشته که تا زمان از شیرگیری این مقدار به ۲۱ تا ۴۱ کیلوگرم میرسد. متوسط افزایش وزن روزانه گاوهای گلپایگانی در حدود ۴۷۷ گرم است. این گاوها در ۱۸ ماهگی به وزن تقریبی ۲۷۴ کیلوگرم میرسند. ۸ درصد از لاشه ذبح شده این گاوها را چربی تشکیل داده و درصد استخوان به لاشه سرد آنها نیز ۵۸ درصد است.
پروابندی گاوهای گلپایگانی
گاو گلپایگانی یک نژاد شیری و گوشی محسوب میشوند اما هدف اغلب پرورش دهنگان کسب سود از شیردهی بالا و باکییفیت این دامهاست. البته گاو نر گلپایگانی نیز در صورت شرایط پرواربندی خوب میتواند سودآوری بالایی برای دامدار به همراه داشته باشد. هر چند گاو گلپایگانی شیردهی بالایی نسبت به دیگر نژادهای ایرانی دارد اما میزان شیردهی آنها نسبت به گاوهای خارجی مانند هلشتاین و بروان سوئییس کمتر است. همین موضوع موجب شده برخی از دامداران اقدام به آمیخته گری خودسرانه این نژاد با گاوهای خارجی نمایند تا درصد شیردهی آن را بهبود بخشند که این کار منجر به بروز ناخالصی در این دامها شده است. ناخالص شدن گاو گلپایگانی موجب کاهش درصد چربی شیر آنها شده و این شیر دیگر کیفیت و طعم شیر گاوهای خالص گلپایگانی را نخواهد داشت.
جمع بندی
گاو نژاد گلپایگانی یکی از بهترین و مقاوم ترین گاوهای ایرانی است که میتواند در شرایط سخت دمایی تا ۲۰ درجه زیر صفر را هم تحمل کند. این گاوها مقاومت بسیار بالایی در برابر بیماری های مختلف مخصوصا بیماری های تیلریوز و پیروپلاسموز دارند. این گاوها به دلیل داشتن ویژگی های برجسته و ارزشمندی مانند مقاوم بودن برای تحمل سرما و گرما، تغذیه کم توقع، طول عمر اقتصادی بالا، تولید شیرپرچرب و باکیفیت و … یکی از بهترین نژادهای ایرانی برای پرورش در گاوداری ها هستند.