چگونه سن اسب را تخمین بزنیم؟
یکی از معمولترین و مطمئن ترین روش ها برای تعیین دقیق سن اسب ها، تخمین سن از روی دندان های اسب است. در ادامه مطالبی در مورد شناخت کلی از دندان های اسب و نحوه تخمین سن اسب را برای شما گرد آورده ایم.
دندان های اسب
دندان های اسب شامل دو دسته کلی دندان های ثنایا (incisors) و دندان های گوشتخواری (canines) می باشد. معمولا اسب های نر دارای هر دو نوع این دندان ها و اسب های ماده نیز دارای هر دو نوع یا یک نوع از این دندان ها می باشد. اسب ها دارای دندان ها دیگری به نام دندان های گرگی (wolf)، دندان های پیش آسیا (premolars) و دندان های آسیاب (molars) نیز می باشند.
دندان های اسب تا پیش از ۵ سالگی تغییرات زیادی دارند. کره اسب های تازه متولد شده غالبا بی دندان بوده و یا تنها دارای دندان های ثنایای مرکزی یعنی دو دندان در بالا و دو دندان در پایین می باشند. بعضی کره اسب ها در هنگام تولد فاقد دندان هستند اما حدودا تا ۸ روز پس از تولد، دندان های ثنایای مرکزی آنها پدیدار می شود.
کره اسب ها معمولا تا ۸ هفتگی فقط دندان های ثنایای مرکزی را دارند اما پس از این مدت، دندان های ثنایای میانی شروع به رویش کرده و پدیدار می شوند. در این سن دندان های اسب همگی شیری هستند و پس از رسیدن به دوره جوانی می افتند.
تشخیص دندان های شیری و دایمی بسیار آسان است. دندان های شیری ریشه های کم عمقی دارند ولی دندان های دایمی ریشه هایی عمیق دارند.
دندان های پیش آسیا در کره اسب ها در ۱۴روزگی شروع به رویش می کند. دندان های پیش آسیا برای تعیین سن اسب کمکی نمی کنند زیرا به آسانی دیده نمی شوند. همزمان با افزایش سن اسب، دندان های شیری افتاده و دندان های دائمی رویش پیدا می کند.
دندان های گرگی (wolf) اسب ها در قسمت جلوی دندان های پیش آسیا پدیدار می شوند و قابل مشاهده هستند. دندان های گرگی غالبا از دندان اسب خارج می شوند تا در عملیات جویدن و تکه تکه کردن لقمه مانع نشوند.
چگونه سن اسب را تخمین بزنیم؟
همانطور که گفته شد برای تعیین سن اسب باید شکل دندان های اسب را مورد بررسی قرار داد. شکل دندان های ثنایای اسب بر اثر گذر زمان تغییر می کند و سطح برشی روی آن ها ساییده می شود. یک دامپزشک یا یک اسب دار با تجربه تنها با معاینه دندان های اسب می تواند سن آن را تخمین بزند.
برای این کار ابتدا باید دندان های شیری اسب را از دندان های دائمی اش تشخیص داد. اسب ها معمولا دارای دندان های ثنایای شیری کوچک و سفیدی هستند که شکل آن ها به سمت لثه نوک تیز است. اسب ها دارای ۶ دندان ثنایای شیری شامل ثنایای مرکزی ۲ تا در وسط، ثنایای جانبی ۲ تا در دو طرف مرکزی و ۲ تا ثنایای گوشه ای در قسمت کناره هر فک هستند.
چگونه سن اسب را تخمین بزنیم؟
تخمنی سن اسب های بالغ که تمامی دندان های دائمی شان رویش کرده آسان است. با افزایش سن شکل سطح دندان ها تغییر می کند و زاویه دار می شوند. به تدریج و با گذر سن شکل سطح مقطع دندان ها از حالت بیضی به مثلثی تغییر می کند.
هر چه سن اسب بالاتر می رود قسمت جودان کم عمق تر می شود. با سایش تدریجی دندان ها حفره ریشه دندان پدیدار می شود. این حفره حاوی رشته های عصبی و عروق خونی دندان است. برای پیشگیری از درد این حفره، دانتین ثانویه رویش می کند. پس از رویش دانیتن ثانویه یک ستاره دندانی بر روی سطح دندان ایجاد شده که هر چه زمان بگذرد بیشتر به حالت مرکزی بر روی سطح دندان دیده می شود.
برای تعیین سن کره اسب ها، رشد و مرحله رشد دندان ها مهم است. غالبا دندان های ثنایای مرکزی کره اسب، پس از ۴ هفتگی ظاهر می شوند و دندان های جانبی آنها نیز از سن ۱ تا ۳ ماهگی بیرون می زنند. پس از رسیدن به سن یک سالگی دندان های ثنایای شیری و سفید به طور کامل ظاهر می شوند اما لبه های دندان های گوشه ای هنوز با هم فاصله دارند.
