دانشمندان معتقدند که بز، اولین حیوان در میان نشخوارکنندگان بوده است که انسان در حدود ده هزار سال پیش از میلاد مسیح اقدام به اهلی کردن آن نمود. اولین انسان هایی که به اهلی کردن و نگهداری از بزها پرداختند در خاورمیانه می زیستند و منطقه گنج دره ایران را منشا آغاز اهلی کردن و پرورش بز میدانند. آریایی ها نخستین انسان هایی بودند که به اهلی کردن بزها پرداختند.
نژادهای مختلف بز:
نژادهای بز به ۴ دسته کلی گوشتی، شیری، پوستی و کرکی طبقه بندی می شوند.
نژادهای شیری شامل سانن، آلپاین و نوبیان می شوند.
نژادهای گوشتی نیز شامل نژادهای بوئر، کایکو، مایتونی، اسپانیایی و پیگمی می باشد.
نژادهای پوستی نیز به نژاد سیاه بنگال گفته می شود.
اما نژادهای کرکی به دو بخش یک پوششی (آنقوره و مرغز) و دو پوششی (کشمیر، نیقوره، پیقوره و رائین) تقسیم بندی می شود.
انواع نژادهای بز در ایران
-
بز شیری:
همانطور که از نام این نژاد پیداست تولید شیر مهمترین ویژگی در این نژاد است. خاستگاه و محل پرورش این نژاد بز در منطقه حاشیه خلیج فارس و دریای عمان است. نژاد بزهای شیری در ایران شامل نژاد نجدی، عدنی و تالی می باشد.
-
بز لیفی:
ویژگی بارز این نژاد از بزها تولید الیاف کرکی و یا الیاف موهر می باشد. خاستگاه و محل پرورش نژاد بز تولید کننده الیاف کرکی استان های کرمان، یزد و خراسان جنوبی است که در حاشیه کویر زندگی می کنند.
اما بزهای تولیدکننده الیاف موهر نژاد مرغز یا مرخز است که متاسفانه در حال انقراض می باشند. محل پرورش بز نژاد مرغز (مرخز) مناطقی از استان کردستان است.
-
بز شیری- مویی:
این نژاد شیر و کرک کمتر نسبت به نژادهای دیگر بز در ایران تولید می کنند. در واقع این بزها کارکرد چند منظوره داشته و در مناطق مختلف ایران پرورش داده می شوند. اغلب بزها در ایران از این نژاد بوده و در مناطقی همچون یزد، سیستان،بوشهر، هرمزگان و… پرورش داده می شوند. در این نژاد به دلیل داشتن کرک خیلی کم برداشت کرک صورت نمی گیرد.
یک نظر
به نظر من تحقیق شما در مورد بز درایران کامل نیست و بسیار مختصر است ایران نژاد زیادی بز دارد که شما به آنها اشاره نکرده اید