وجود گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها مضرات زیادی برای سلامتی آنها دارد که مهمترین آن تضعیف سیستم ایمنی دام در برابر پنومونی است. وجود تهویه کافی و هوای سالم در محیط های گاوداری در کنار بهداشت محیطی و تغذیه سالم و کافی مهمترین عوامل در رشد و سلامت گوساله ها هستند. هوای ناسالم میتواند گوساله ها را مستعد بیماری های مختلف کند و حتی ممکن است خود عاملی برای بیمار شدن گوساله ها باشد. در این مطلب قصد داریم شما را با عوارض وجود گاز آمونیاک در محیط پرورش گوساله ها آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله زیر را مطالعه نمایید:
درمان پنومونی و سرفه گوساله ها
فهرست مطالب
اهمیت سلامت سیستم تنفسی دام
در سیستم تنفسی تمام سطح نای با مژکها پوشیده شده است که این مژکها مهمترین نقش را در خارج کردن مواد خارجی و مضر از ریه دارند. در واقع مژکها مواد خارجی که در هنگام استنشاق به فضای ریه وارد شده است را هل داده و از ریه خارج میکنند.
در این حالت تعداد بسیار زیادی مژک با انجام یک الگوی زنشی هماهنگ حرکت کرده و موجی هماهنگ ایجاد میکنند. در این حالت مواد جامد خارجی همراه با مایعات دستگاه تنفسی حرکت کرده و از نای خارج می شوند. در نهایت تمامی پاتوژنها و ذرات خارجی که ممکن بود موجب ایجاد عفونت در شش ها شوند از سیستم تنفسی دام خارج شده و گوساله در برابر انواع عفونت های تنفسی ایمن میماند.
سلامت سیستم تنفسی در دام‌ها مانند گاو، گوسفند خیلی مهم است، زیرا سلامت این سیستم میتواند تأثیر زیادی بر روی کیفیت زندگی گوساله ها و عملکرد آنان داشته باشد. سیستم تنفسی دام‌ها مانند سیستم تنفسی انسان‌ها از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که وظیفه‌های مختلفی انجام می‌دهند.
بینی و دهان: دام‌ها هوا را از طریق بینی و دهان وارد مجرای تنفسی خود میکنند. در این مرحله، هوا گرم و مرطوب می‌شود و همچنین ذرات معلق و بخارات مختلف را تصفیه میکند.
ترکیب و ریه‌ها: ترکیب به ریه‌ها متصل است و هوا از طریق آن به ریه‌ها منتقل می‌شود. ریه‌ها مسئولیت اصلی تبادل گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن را دارند. هنگامی که هوا به ریه‌ها می‌رسد، اکسیژن از هوا به خون منتقل شده و دی اکسید کربن از خون به هوا منتقل می‌شود.بازدیدهای منظم از ودام، غذای مناسب، آب پاک و سالم و محیط پاک و مناسب میتواند به حفظ سلامتی سیستم تنفسی دام‌ها کمک کند.
گاز آمونیاک چه عوارضی دارد
مواجهه دام‌ها با غلظت بالای گاز آمونیاک نیز میتواند به عوارض جدی و مخربی منجر شود. برخی از این عوارض عبارتند از:
تنفس مشکل‌زا: مانند انسان‌ها، دام‌ها نیز ممکن است به مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه، التهاب ریه و افزایش احتمال بروز عفونت‌های تنفسی مبتلا شوند.
کاهش عملکرد رشد: مواجهه مداوم با غلظت بالای گاز آمونیاک میتواند منجر به کاهش عملکرد رشد دام‌ها شود، که این میتواند به طور مستقیم به عملکرد تولیدی و اقتصادی آنان آسیب بزند.
اختلالات در رفتار ناپایدار: دام‌های مواجه با مواد شیمیایی مخرب مانند گاز آمونیاک ممکن است علائم رفتاری ناپایداری نشان دهند، از جمله خشم، استرس، و افزایش تعداد رفتارهای غیرعادی.
کاهش تولید محصولات: مواجهه با غلظت بالای گاز آمونیاک میتواند منجر به کاهش تولید شیر، گوشت و تخم‌گذاری در دام‌ها شود.
افزایش ابتلا به بیماری‌ها: مواجهه با گاز آمونیاک ممکن است ایمنی دام‌ها را ضعیف کند و باعث افزایش ابتلا به بیماری‌ها و عفونت های مختلف گردد.به طور کلی، مواجهه دام‌ها با گاز آمونیاک میتواند به عملکرد و سلامت آنها آسیب بزند، بنابراین اهمیت کنترل و کاهش گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها بسیار زیاد است.
تاثیر گاز آمونیاک بر سیستم تنفسی گوساله
همانطور که اشاره شد مژه ها موجود بر روی نایها مهمترین نقش را در خروج مواد خارجی از دستگاه تنفسی دارند. وجود مهارکننده های مضر در بدن دام میتواند موجب اختلالات جدی در سیستم تنفسی دام شود. برخی ویروسها مانند PI3 و BRSV مهمترین عوامل تخریب کننده این مژه ها هستند. جالب است بدانید که وجود گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها نیز با تضعیف سیستم ایمنی میتواند به مرور تاثیرات مخربی بر کارکرد این مژه ها بگذارد.
تضعیف سیتم ایمنی و اخلال در سیستم تنفسی
به مرور زمان و با استنشاق گاز آمونیاک، سیستم ایمنی بدن دام تضعیف می شود که در نتیجه آن پاتوژنها میتوانند به بافتهای تنفسی داخلی وارد شوند. این مساله میتواند به مرور موجب تضعیف عملکرد مژه ها و الگوی زنشی آنها شود. در نتیجه سیستم انتقال مژه ای دچار مشکل شده و دیگر قادر به حرکت دادن و خارج کردن پاتوژنها از نای نخواهد بود.
عوامل محیطی موثر بر ابتلای گوساله به پنومونی
عامل ایجاد کننده بیماری پنومونی باکتریها هستند. از نظر محیطی دو عامل میواند خطر بروز پنومونی در گوساله ها را به همراه داشته باشد. عامل اول وجود گوساله در کنار مادر است زیرا گاوهای بالغ اغلب حامل عوامل بیماری زا مانند باکتری پنومونی هستند که در هنگام لیس زدن گوساله توسط مادر میتواند به گوساله منتقل شود.
قرار دادن گوساله ها در محیطی که تراکم بالایی از گاوها وجود دارد نیز میتواند موجب انتقال باکتری های ایجاد کننده پنومونی به گوساله شود. باکتری پنومونی احتمالا از زمان تولد با گوساله همراه بوده و در قسمت بالایی دستگاه تنفسی ساکن می شود. بنابراین در صورت تضعیف عملکرد سیستم مژکی، گوساله در معرض ابتلا به انواع بیماری های تنفسی قرار میگیرد.
عوامل تشدید کننده گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها
برای پیشگیری از این مخاطرات باید حتی الامکان تولید گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها و همچنین دامداری و جایگاه های نگهداری آنها کاهش داد. به طور کلی جایگاه نگهداری گوساله ها شرایط مساعدی برای رشد و فعالیت بیشتر میکروب ها فراهم میکند که این مساله موجب تشدید تولید گاز آمونیاک می شود. اوره موجود در ادرار گوساله ها نیز رطوبت و هم مواد مغذی را برای میکروب فراهم می کند و با گرم نگه داشتن گوساله ها PH محیط را در جهت رشد میکروب ها حفظ می کند.
تشدید گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که شامل موارد زیر می‌شود:
تجمع مواد آلی: وجود مواد آلی ناهضیم شده مانند مدفوع، ادرار، و ضایعات تولیدی دام‌ها میتواند باعث تولید گاز آمونیاک شود.
تهویه نامناسب: کاهش تهویه مناسب در انبارها یا استفاده از سیستم‌های تهویه نامناسب در اسطبل‌ها میتواند باعث تجمع گاز آمونیاک شود.
تجمع دام‌ها: دام‌ها اگر در فضای بسته و بزرگ نگه داری شوند و جریان هوا به خوبی انجام نشود، میتواند منجر به تجمع گاز آمونیاک شود.
نامنظمی در تمیزی و ضدعفونی: عدم تمیزی و ضدعفونی منظم انبارها و اسطبل‌ها میتواند باعث افزایش گاز آمونیاک شود.
برای کاهش میزان گاز آمونیاک در محیط‌های دامداری، می‌توان از اقداماتی مانند تهویه مناسب، تمیزی و ضدعفونی دوره‌ای انبارها و اسطبل‌ها، مدیریت مناسب مواد آلی و استفاده از سیستم‌های جذب گاز آمونیاک استفاده کرد.
راهکارهایی برای کاهش تولید گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها
برای کاهش تولید گاز آمونیاک باید حتی الامکان پوسیدگی کود را کاهش داد. فراهم نمودن بستری خشک تر تاثیر زیادی بر کاهش رشد باکتری ها و در نتیجه آزادسازی کمتر گاز آمونیاک دارد. اگر اکسیژن مورد نیاز رشد باکتریها را کاهش دهیم بدون شک گاز آمونیاک کمتری تولید خواهد شد.
اگر کود بر روی پوست دام بچسبد به دلیل گرمای بدن دام با سرعت بیشتری آمونیاک تولید میکند. بنابراین تمیز کردن گاوها و جمع آوری منظم کودها از بستر دامداری ها میتواند تاثیر بسیار زیادی بر کاهش آزاد سازی گاز آمونیاک در محل پروش گوساله ها داشته باشد.
برای کاهش گاز آمونیاک در محیط دامداری، اقدامات زیر میتوانند مؤثر باشند:
کاهش پوسیدگی کود:جلوگیری از انباشت و پوسیدگی کود به‌وسیله تهویه مناسب، استفاده از بسترهای جاذب و تمیزکاری منظم میتواند به کاهش تولید آمونیاک کمک کند.
فراهم کردن بستر خشک:استفاده از بسترهای خشک و جاذب میتواند باعث کاهش رطوبت و رشد باکتریها شود که در نتیجه کمترین آمونیاک آزاد می‌شود.
کاهش دسترسی به اکسیژن:با افزایش تهویه و مقدار هوای موجود در محیط دامداری، می‌توان اکسیژن موجود در محیط را کاهش داد و در نتیجه رشد باکتری‌هایی که آمونیاک تولید میکنند را کاهش داد.
تمیز کردن دائمی دام‌ها:حفظ بهداشت و تمیزی دام‌ها و بستر زندگی آنها از اهمیت بسیاری برخوردار است. با تمیزکاری مداوم و جلوگیری از تجمع کود در بستر، می‌توان از تولید بیشتر آمونیاک جلوگیری کرد.
جمع‌آوری کودها:جمع‌آوری کودها از بستر دامداری و تخلیه آنها به محیط خارجی میتواند از انباشت کود و افزایش آمونیاک جلوگیری کند.
این اقدامات همه به منظور کاهش گاز آمونیاک در محل پرورش گوساله ها می‌باشند و باعث بهبود شرایط محیط دامداری و کاهش اثرات آن بر سلامت دام‌ها و محیط زیست می‌شوند.
اهمیت نظافت گوساله ها در کاهش تولید گاز آمونیاک
همانطور که گفتیم نظافت مرتب گوساله ها و خشک نگه داشتن بستر نگهداری آنها تاثیر بسیار زیادی بر کاهش تولید گاز آمونیاک دارد. خشک بودن بستر باید به قدری باشد که وقتی زانوی خود را بر روی بستر قرار میدهید زانوی شما خیس نشود. بستر باید به قدری زیادی باشد که تولید گاز آمونیاک به حداقل برسد. تمیز کردن به موقع بستر، از بین بردن باکتریهای ایجاد کننده آمونیاک و ایجاد تهویه مناسب در فضای دامداری ها از دیگر اقدامات موثر بر حذف گاز آمونیاک از محیط های نگهداری گوساله هاست.
نتیجه گیری :
گروه گوسفنده زنده به طور شبانه روزی و در هر کجای تهران در خدمت شماست. برای خرید انواع دام زنده ،گوسفند،گوساله و یا خروس زنده خود تنها کافی است با شماره های موجود در سایت با ما تماس بگیرید. ما همچنین اقدام به ارسال دام و قصاب همراه با باسکول به آدرس مورد نظر شما خواهیم نمود.