مسمومیت آبستنی در گوسفندان و بز و راههای پیشگیری

زمان مطالعه: 6 دقیقه

یکی از بیماریهای خطرناک، مسمومیت آبستنی در گوسفندان و بز می باشد که به آن حتی فلج زایمانی، کتوز آبستنی نیز گفته می شود در واقع این بیماری بر اثر افزایش غیرمعمول اجسام کتونی در زمان آبستنی گوسفند رخ می دهد که همین عامل باعث کاهش میزان قند خون آنها و کم اشتهایی میش در دوران زایمان می شود که اگر به موقع این بیماری را پیدا نکنید و راه های پیش گیری از آنرا انجام ندهید حتی باعث مرگ گوسفند می شود.

شاید با خود فکر کنید که پرواربندی گوسفندان به سادگی کامل رخ می دهد اما اگر شما به اندازه کافی به گوسفند زنده نرسید و با داشتن اطلاعات کافی راجب بیماری گوسفندان به آنها رسیدگی نکنید نه تنها ممکن است به سوددهی نرسید بلکه حتی ممکن است ضررهای زیادی را بدهید.

نشانه‌های مسمومیت دام

مسمومیت آبستنی در گوسفندان و بز یک وضعیت ناراحت‌کننده است که معمولاً به دلیل مصرف بیش از حد عناصر معدنی مانند مس، سلنیوم، نیترات یا نیتریت اتفاق می‌افتد. علت اصلی این مسمومیت‌ها می‌تواند مصرف علوفه‌ها یا آب آلوده باشد که حاوی این عناصر ممکن است باشد. نشانه‌های مسمومیت شامل علائمی مانند کاهش تولید شیر، دستگاه گوارش نامنظم، تورم، ضعف عضلانی، تشنج و حتی مرگ ناگهانی می‌شود.

برای پیشگیری، اطمینان از کیفیت علوفه و آب مصرفی توسط گوسفندان بسیار حیاتی است.با انجام آزمون‌های آب و علوفه و از راه‌های کنترلی مانند مدیریت و کنترل دقیق تغذیه می‌توان از این مسمومیت‌ها جلوگیری کرد. در صورت مشاهده نشانه‌های مسمومیت، باید به طور فوری به توسعه‌دهنده دامپزشکی مراجعه کرد تا درمان مناسب و به موقع برای گوسفندان فراهم شود و از فقدان زیان بیشتر جلوگیری شود.

می توانید جهت آشنایی بیشتر مقاله مرتبط زیر را مطالعه نمایید:

انواع روشهای پرواربندی گوسفندان

راه های به وجود آمده مسمومیت آبستنی گوسفند

در واقع بیشتر این بیماری در مراکز غیر بهداشتی دامداری رخ می دهد که در آنجا به خوبی به گوسفندان نمی رسند و اگر به اندازه کربوهیدرات در غذای گوسفند وجود نداشته باشد باعث آزاد شدن چربی گوسفند و به همین روند کاهش اشتنهای گوسفند می شود تا جایی که با کم تحرکی و کم شدن اشتهای آنها باعث مرگ آنها می شود.

چه بیماری هایی باعث بروز مسمومیت آبستنی در گوسفندان  میشود

مسمومیت آبستنی در گوسفندان ممکن است به دلیل مصرف زیاد عناصر معدنی مانند مس، سلنیوم، نیترات یا نیتریت ایجاد شود. علت این مسمومیت‌ها معمولاً از طریق مصرف آب یا علوفه آلوده به این عناصر رخ می‌دهد. سمومیت مسمومیت آبستنی ناشی از مصرف زیاد مس باعث ایجاد مشکلات گوارشی، علائم مانند اسهال، تشنجات عضلانی، کاهش تولید شیر و در موارد شدیدتر، مرگ ناگهانی می‌شود.

همچنین، مصرف زیاد سلنیوم وارداتوکسیکاسیون سلنیومی و مصرف بیش از حد نیترات و نیتریت از آب یا علوفه باعث مسمومیت آبستنی می‌شود. ممکن است در شرایط خاص و با مصرف نادرست علوفه‌های گیاهی و یا آب آلوده، این عناصر بالای حد مجاز قرار گیرند و مسمومیت آبستنی در گوسفندان ایجاد شود. اطمینان از کیفیت علوفه و آب مصرفی برای جلوگیری از این مسمومیت‌ها بسیار حائز اهمیت است.

بیماری مسمومیت آبستنی چه علائمی دارد

مسمومیت آبستنی در گوسفندان علائم مختلفی دارد که از علائم شدید تا علائم کمتر شدید متغیر است. علائم این مسمومیت ممکن است شامل کاهش تولید شیر، تغییر در الگوی معمول دستگاه گوارش مانند اسهال یا یبوست، ضعف عضلانی، تشنج، تورم در مناطق مختلف از بدن، مشکلات در تنفس و علائم نورولوژیکی مانند دست‌و‌پاهای سرد، مشکلات در راه رفتن و تشنج‌های عضلانی شدید می‌شوند.

علائم شدید‌تر ممکن است شامل از دست دادن هوشیاری، تشنج‌های شدید و حتی مرگ ناگهانی باشد.در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است به سرعت به کمک دامپزشک مراجعه شود تا اقدامات لازم برای درمان انجام شود و از فقدان زیان بیشتر جلوگیری شود. حفظ آب و علوفه با کیفیت، آزمایشات منظم و نظارت بر مصرف آن‌ها می‌تواند از مسمومیت آبستنی جلوگیری کند.

توجه داشته باشید که مسمومیت آبستنی در گوسفندان و بز چند قلوزا بیشتر از تک قلوزا و از میش های چاق می باشد.

روش های کنترل و پیشگیری از بیماری مسمومیت آبستنی دام

برای کنترل و پیشگیری از مسمومیت آبستنی در گوسفندان، اقدامات مختلفی وجود دارد. اولین گام مهم، اطمینان از کیفیت آب و علوفه است. آب باید تمیز و غیرآلوده به عناصر سمی باشد و علوفه‌ها نیز باید از منابع معتبر و آلودگی کم استفاده شوند. برای اطمینان از کیفیت آب و علوفه، آزمون‌های دوره‌ای از آب و تحلیل علوفه می‌تواند به کنترل کمیت و کیفیت عناصر مضر کمک کند.

همچنین، مدیریت صحیح تغذیه دام با توجه به نیازهای دام‌ها و جلوگیری از مصرف زیاد عناصر معدنی ممکن است موثر باشد. انجام واکسیناسیون و استفاده از داروهای معتبر و مجاز برای پیشگیری از بیماری‌های مختلف نیز از اقدامات مهم است. همچنین، ارائه آموزش‌های لازم به دامداران در مورد تغذیه مناسب و شناخت علائم مسمومیت می‌تواند به پیشگیری و کنترل این بیماری کمک کند. در صورت مشاهده علائم مسمومیت، باید به سرعت به دامپزشک مراجعه شود تا اقدامات درمانی فوری انجام شود و زیان بیشتر جلوگیری شود.

تغذیه مناسب چه تاثیری در آبستن شدن دارد

تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در فرآیند آبستنی دام‌ها دارد. عدم تأمین نیازهای تغذیه‌ای می‌تواند به مشکلات در فرآیند آبستنی و تولید مثلی مناسب در دام‌ها منجر شود. عناصر غذایی مختلف از جمله پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی و کربوهیدرات برای رشد سالم و آبستنی موثر هستند. مثلاً کمبود پروتئین می‌تواند تأثیر منفی بر روی فرآیند تخم‌گذاری و آبستنی دام‌ها داشته باشد.

ویتامین‌ها نیز برای ایجاد شرایط مناسب برای تولید مثلی مهمند و کمبود آن‌ها می‌تواند تأثیرات منفی را بر روی آبستنی دام‌ها داشته باشد. همچنین، مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، و سلنیوم نیز در فرآیند آبستنی تأثیرگذار هستند و کمبود آن‌ها می‌تواند مشکلاتی را برای آبستنی دام‌ها ایجاد کند. بنابراین، تأمین تغذیه مناسب و متوازن برای دام‌ها می‌تواند بهبود فرآیند آبستنی و تولید مثلی را تضمین کند و مشکلات مرتبط را کاهش دهد.

آیا مسمومیت آبستنی دام قابل درمان است

بله، مسمومیت آبستنی در گوسفندان در صورت تشخیص زودهنگام و اقدامات درمانی مناسب، قابل درمان است. درمان معمولاً بسته به عامل مسمومیت و شدت آن متفاوت است. اقدامات اولیه شامل جدا کردن دام مبتلا به محیطی کاملاً تمیز، تأمین آب تمیز و اطمینان از فعالیت دستگاه گوارشی منظم است. همچنین، استفاده از جذب‌کننده‌های معدنی مثل کربن فعال می‌تواند کمک کند.

در موارد شدیدتر، دامپزشک ممکن است درمان‌های خاصی از جمله مصرف داروها یا آنتی‌سرم‌های مخصوص تجویز کند. اگر علائم مسمومیت شدید و یا تهوع شدیدی وجود داشته باشد، دامپزشک ممکن است اقدام به معالجه پایه‌ای داشته باشد. هر چه زودتر درمان آغاز شود، احتمال بهبودی دام بیشتر خواهد بود. با این حال، اگر درمان به موقع انجام نشود، ممکن است اثرات جبران‌ناپذیر و حتی مرگ دام رخ دهد.

راههای پیشگیری مسمومیت آبستنی دام

مسمومیت آبستنی چه عوارضی برای دام ها دارد

مسمومیت آبستنی برای دام‌ها عوارض جدی و ناراحت‌کننده دارد. این مسمومیت می‌تواند منجر به اثرات مختلفی شود که شامل تشنج‌های عضلانی، از دست دادن کنترل حرکتی، کاهش تولید شیر، مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ، تورم‌های بدنی، ضعف عمومی، کاهش وزن، مشکلات تنفسی، و در موارد شدیدتر، مرگ ناگهانی می‌باشد. علائم معمول مسمومیت آبستنی در دام‌ها ممکن است به‌طور ناگهانی ظاهر شود و به سرعت به وضعیت خطرناک تبدیل شود.

بسته به میزان مصرف ماده سمی و نوع دام مبتلا، عوارض متفاوتی ممکن است رخ دهد. اگرچه می‌توان با درمان مناسب و به موقع برخی از عوارض را کاهش داد، اما در بعضی موارد عوارض جبران‌ناپذیر و حتی مرگ دام‌ها اتفاق می‌افتد. از این رو، پیشگیری از مسمومیت آبستنی از طریق کنترل مواد سمی و نظارت دقیق بر تغذیه دام‌ها بسیار حیاتی است.

چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کنیم

باید به دامپزشک مراجعه کنید اگر علائم ناشی از بیماری یا مسمومیت در گوسفندان مشاهده شود. علائمی مانند تغییر در الگوی طبیعی رفتار، کاهش تولید شیر، اسهال یا استفراغ پیوسته، تورم بدن، تشنج‌ها، ضعف و دستگاه گوارش نامنظم از مواردی هستند که نشان دهنده مشکلات صحی دام‌ها می‌باشند.همچنین، اگر به نحوی مطمئن هستید که دامی از مواد مضر مصرف کرده است، باید به سرعت به دامپزشک مراجعه کنید.

مراجعه به دامپزشک در این موارد حائز اهمیت است تا به‌طور سریع تشخیص داده شود که مشکلات دامی ناشی از بیماری یا مسمومیت چه علتی دارد و درمان مناسب و به موقع انجام شود. از طریق مشاوره و درمان دامپزشک می‌توان زیان بیشتر را جلوگیری کرده و سلامت دام‌ها را حفظ کرد.

نتیجه گیری

با توجه به این همه بیماری چون تب کریمه، مسمومیت آبستنی، تب برفکی، مسمومیت مس و… باید توجه کنید که از دامداری های سالم و بهداشتی اقدام به خرید گوسفند زنده کنید تا هنگام ذبح آن بتوانید گوشتی سالم را مصرف کنید.