شناخت و کاربرد ماشین شیردوشی

زمان مطالعه: 3 دقیقه

• ویژگی های پستان گاو
• ساختمان شیردوشی
• انواع سالن شیردوشی
• اجزای اصلی ماشین شیردوشی سیار
• اجزای اصلی ماشین شیردوشی ثابت
• نحوه استفاده از ماشین شیردوشی
• نحوه سرد کردن شیر

---

امروزه با توجه به افزایش تعداد گاوهای موجود در گاوداری برای افزایش سرعت شیردوشی گاو از ماشین شیردوشی استفاده می شود. استفاده از ماشین شیردوشی باعث کاهش هزینه های کارگر و همچنین بهداشتی بودن فرآیند شیردوشی گاو می شود تا در هنگام دوشیدن شیر بهداشت لازم انجام شود. ماشین شیردوشی به دو صورت سیار و ثابت وجود دارد که می توانید با توجه به نیاز خود و تعداد گاوهای گله آنرا خریداری کنید.

ویژگی های پستان گاو

هر پستان گاو متشکل از چهار کارتیه است که 60 درصد شیر تولیدی توسط کارتیه های عقبی و 40 درصد شیر تولید توسط کارتیه های جلویی پستان گاو تامین می شود. هر کارتیه از سرپستانک، مخزن پستانی، کانال های شیر و بافت شیر ساز (آلوئل) تشکیل شده است.

ساختمان شیردوشی

انتخاب سالن شیردوشی به عواملی چون اندازه گله، نوع ماشین شیردوشی، تعداد کارگر، سرمایه موجود بستگی دارد. ساختمان شیردوشی متشکل از محوطه انتظار، سالن شیردوشی، اتاق نگهداری و سرد کردن شیر، سیستم تولید آب گرم، سرویس بهداشتی و انبار کوچکی جهت نگهداری وسایل و داروهای ضروری می باشد.

انواع سالن شیردوشی

1. هرینگ بن (استخوان ماهی): گاوها نسبت به چاله شیردوشی به صورت مورب و با زاویه ۴۰ – ۳۰ درجه قرار می گیرند.
2. پارالل (موازی): گاوها عمود بر چاله شیردوشی قرار می گیرند.
3. روتاری (چرخشی): دام ها به همراه واحدهای دوشش حرکت می کنند.

اجزای اصلی ماشین شیردوشی سیار

الکترو موتور، پمپ خلاء، تانک خلاء تله بهداشتی (تله شیر)، رگولاتور، خلاء سنج، خوشه شیردوشی، پولساتور، شیلنگ های هوای خلاء و بیرون از اجزای اصلی شیردوشی سیار می باشد.

اجزای اصلی ماشین شیردوشی ثابت

1. موتور
2. پمپ خلاء
3. تانک خلاء
4. لوله های خلاء
5. لوله های انتقال شیر
6. کنترل کننده خلاء یا رگولاتور
7. خوشه شیردوشی یا خرچنگی کامل
8. پولساتور یا ضربان ساز
9. شیشه جمع آوری شیر (جار)
10. تانک های جمع آوری شیر یا رسیور
11. تله بهداشتی یا تله شیر
12. پمپ شیر

به خاطر امکان شکسته شدن و نیاز به شستشوی فراوان از جار یا همان شیشه جمع آوری شیر را حذف کرده اند و از میلکومترها برای جمع آوری شیر استفاده می شود.

نحوه استفاده از ماشین شیردوشی

به دلیل گذاشتن وقت و آموزش لازم به کارگرد و نحوه کار کردن با دستگاه بهتر است حتی الامکان از تغییر کارگرهای شیردوشی جلوگیری کنید. کارگر شیردوش باید قبل از شروع کار شیردوشی دست ها را با آب گرم و صابون یا ماده ضد عفونی کننده بشوید. باید به کارگر تاکید شود حتما از پیش بند و چکمه مناسب استفاده نماید.

1. دستگاه را روشن و گاوها را وارد سالن شیردوشی کنید.
2. جهت تحریک پستان های گاو و شستن آلودگی پستان گاو ابتا سر پستانک ها را بشویید و از شستن کامل پستان گاو جلوگیری کنید.
3. شستن کامل پستان باعث می شود هنگام دوشیدن شیر گاو آب از پستان چکه کند و وارد شیردوش شود.
4. جهت ترشح هورمون اکسی توسین و تحریک پستان های گاو، کمک به خروج شیر از پستان بهتر است از دستمال های یکبار مصرف استفاده کنید.
5. برای خروج آلودگی های سر پستانک و مشخص بودن کارتیه آلوده ابتدا چند قطره شیر را با دست روی صفحات مشکی بریزید.
6. لاینرها را به پستان گاو وصل کنید.
7. در پایان شیردوشی با قطع نمودن خلاء توسط ضامن روی خرچنگی و جدا نمودن آرام یکی از لاینرها می توان بقیه لاینرها را جدا نمود. انجام صحیح کار در این مرحله، از پارگی رباط ها و آویزان شدن پستان و سرپستانک ها جلوگیری می کند.
8. پس از جدا نمودن لاینرها، آن ها را ضد عفونی و در محل مناسب آویزان نمایید تا برای دوشیدن گاوهای دیگر استفاده گردد.
9. پستان گاوها را با توجه به اینکه اسفنگتر سرپستانک تا مدتی پس از دوشش باز بوده، جهت جلوگیری از ورود میکروب به داخل پستان از یک ماده ضدعفونی مناسب مانند تیت گارد استفاده نمایید. پستان را می توان به صورت غوطه ور در ماده ضدعفونی یا با روش اسپری نمودن ضدعفونی نمود.
10. در پایان گاوها را بیرون از سالن برده و کف سالن شیردوشی را برای استفاده گاوهای بعدی شستشو نمایید.

نحوه سرد کردن شیر

با توجه به اینکه رشد میکروب ها بیشتر در رطوبت، دما، غذا انجام می شود از این رو با کاهش دمای شیر باعث جلوگیری از رشد میکروب ها خواهید شد. برای سرد کردن شیر می توانید از شیر سرد کن استفاده کنید و برای سرد کردن میزان شیر زیاد می توانید از پلیت کولر استفاده کنید.