آشنایی با انواع نژادهای بز در ایران

زمان مطالعه: 5 دقیقه

بز نژاد نجدی

بز نجدی یکی از مشهوترین نژادهای بز ایرانی است که با نژادهای دیگر آمیختگی زیادی پیدا کرده است.

  • پراکنش بز نجدی: استان خوزستان
  • جمعیت نژادی: بیش از ۱۷۰۰۰۰۰ راس بز در استان خوزستان

ویژگی های ظاهری بز نجدی:

  • دست و پا بلند و باریک
  • رنگ بدن: اغلب قهوه ای تیره و گاها زرد آهویی یکدست تا سفید
  • پوستی براق و لطیف با موهای کوتاه
  • گوشهای عریض و افتاده
  • سری باریک با نیمرخی صاف و دو منگوله زیر گردن
  • معمولا یک خط سیاه از قسمت پشت سر تا نوک دم این بزها دیده میشود.
  • بز نر و ماده نجدی در انواع شاخ دار و بی شاخ دیده می شوند اما به طور کلی بزهای نجدی شاخ دار بیشتر از بزهای نجدی بیشاخ است.

  • میانگین طول دوره شیردهی: ۲۰۰ روز
  • میانگین میزان تولید شیر در یک دوره شیردهی:۱۸۰ لیتر
  • وزن تقریبی در هنگام تولد: ۳ کیلوگرم
  • میانگین وزن در زمان شیرگیری: ۱۲ کیلوگرم
  • وزن تقریبی در هنگام بلوغ: ۳۴ کیلو گرم
  • درصد دوقلوزایی: ۴۶ %
  • درصد چربی شیر: حدود ۴ %

آشنایی با انواع نژادهای بز در ایران

بز نژاد تالی

  • پراکنش بز تالی: استان هرمزگان مخصوصا شهرستانهای میناب، بندر لنگه، بندر عباس، بندر خمیر وجزایر قشم
  • جمعیت: کمتر از نصف بزهای استان هرمزگان از این نژاد هستند. جمعیت بزهای تالی در این استان زیاد است به طوری که تنها جمعیت بزهای تالی در چند شهر و جزایر قشم ۴۰۰ هزار راس است.

ویژگی های ظاهری بز تالی:

  • دست و پای ظریف
  • رنگ بدن: قهوهای سوخته تا روشن
  • گوشهای کوچک
  • پوشش مویی کوتاه و براق
  • فاقد شاخ

ویژگی تولیدی بز تالی:

  • میانگین طول دوره شیردهی: ۱۲۰ روز
  • میانگین میزان تولید شیر در یک دوره شیردهی:۱۰۰ لیتر
  • وزن تقریبی در هنگام تولد: ۲٫۵ کیلوگرم
  • میانگین وزن در زمان شیرگیری: ۱۰ کیلوگرم
  • وزن تقریبی در هنگام بلوغ: ۳۰ کیلو گرم
  • درصد دوقلوزایی: ۲۷ %

بز نژاد مرخز

  • پراکنش بز مرخز: استان های استانهای کرمانشاه، آذربایجان غربی، کردستان و استان های کردنشین ترکیه و عراق بیشترین تمرکز جمعیت این بزهاست. در گذشته تعداد این بزها بسیار بیشتر از جمعیت فعلی آنها بوده است.
  • جمعیت نژادی: حدودا ۲۴۰۰۰ رأس

ویژگی های ظاهری بز مرخز:

  • پاهای باریک و کوتاه
  • رنگ بدن: موی این بز بیشتر به رنگ بیشتر به رنگ قهوه ای روشن تا تیره بوده و گاها سفید یا نباتی، سیاه و شکلاتی است. عشایر کرد لباس های محلی خود را از موی قهوه ای این دام ها می سازند. رنگ قهوه ای این بزها نیازی به رنگریزی مجدد ندارد و رنگ سفید موی این بز از نظر صنعتی با ارزشتر است زیرا خاصیت رنگ پذریری دارد.
  • جثه کوچک
  • پوزه باریک بوده و در قسمت صورت کرک دیده نمی شود. کمی کرک در قسمت پیشانی این نژاد معمولا وجود دارد.
  • اندازه سر متوسط و مثلی شکل
  • رنگ چشم متنوع بوده و حدقه چشم برجسته است.
  • گردن پوشیده از کرک و کوتاه
  • بز نر و ماده این نژاد شاخ دار است. شاخ بز نر مرخز ضخیم و پیچشی و شاخ بز ماده آن باریک و با پیچش ملایم است.
  • به جز صورت تمام بدن پوشیده از کرک است.
  • سینه کم عمق و پشت صاف

ویژگی تولیدی بز مرخز:

  • میانگین طول دوره شیردهی: ۱۹۶ روز
  • مقدار تولید شیر در یک دوره شیردهی:۱۵۰ لیتر
  • وزن در زمان تولد: ۲٫۶ کیلوگرم
  • وزن تقریبی در زمان شیرگیری: ۱۵ کیلوگرم
  • وزن در دوران بلوغ: ۴۰ کیلو گرم
  • درصد دوقلوزایی: ۳۳ %
  • درصد چربی شیر: ۴٫۵ %

بز نژاد کرکی رائینی

  • پراکنش بز رائینی: کوههای خبر در بافت منطقه اصلی پرورش این بز بوده است اما در زمان قشلاق عشایر این بز به مناطق گرمسیری و جنوب کرمان نیز برده شده و هم اکنون پرورش داده میشود.
  • جمعیت نژادی: حدودا ۳۳۰۰۰۰۰ رأس

ویژگی های ظاهری بز کرکی رائینی:

  • رنگ بدن: این بز اغلب به رنگ سفید و پوشیده از کرک و مو دیده می شود. این نژاد گاها به رنگ های دیگری چون سفید، قهوه ای، سیاه و ترکیبی از رنگهای فوق بصورت ابلق و یا ابرش نیز دیده شده است.
  • غالبا شاخ دار هستند. بز نر رائینی شاخ ضخیم و تا حدودی پیچیده و بز ماده آن شاخ ظریف و باریک دارد. شاخ های این بز معمولا خمیده هستند.
  • گردن اغلب کوتاه و پوشیده از کرک و موست. کرک این ناحیه زودتر از کرک دیگری نواحی بدن این بز می ریزد.
  • ۳۰ درصد بدن این بز از کرک و ۷۰ درصد از مو پوشیده شده است.
  • دارای پستان هایی قیفی شکل، نرم و اسفنجی
  • گوشهایی متوسط
  • طول الیاف کرک بز رائینی ۲۳ تا ۳۰ سانتی متر است.
  • دارای دمی پوشیده از مو است که معمولا به رنگ سفید، رنگهای نقره ای و یا ترکیبی از رنگهای سیاه و مخلوط با قهوه ای دیده می شود.

ویژگی های تولیدی بز کرکی رائینی:

  • متوسط طول دوره شیردهی: ۱۵۰ روز
  • میزان تولید شیر در یک دوره شیردهی:۵۰ لیتر
  • وزن در هنگام بلوغ: ۳۲ کیلو گرم
  • درصد دوقلوزایی: ۳ %
  • درصد چربی شیر: حدود ۴ %
  • میانیگین تولید کرک سالیانه: ۰٫۵ کیلوگرم

بز نژاد خلخالی

  • پراکنش بز خلخالی: دشت مغان و شهرستان خلخال و بخشهایی از استان آذربایجان شرقی
  • جمعیت نژادی: حدودا ۱۰۰۰۰ رأس

ویژگی های ظاهری بز خلخالی:

  • رنگ بدن: سیاه و گاهی روشن است.
  • پوشش بدن بز خلخالی از موهای بلند و ضخیم است.
  • گوشهای پهن و کوتاه

ویژگی های تولیدی بز خلخالی:

  • میانگین تولید شیر در یک دوره شیردهی:۱۳۰ لیتر
  • وزن در هنگام بلوغ: ۴۰ کیلو گرم

بز بومی سیستان و بلوچستان:

  • پراکنش: تمام بخش های استان سیستان و بلوچستان
  • جمعیت: بیش از ۱۶۵۶۰۰۰ رأس

ویژگی های ظاهری بز بومی سیستان و بلوچستان:

  • رنگ بدن: رنگ این بز اغلب سیاه، قهوه ای و سفید است.
  • جثه بزرگ که در نتیجه آن بز بومی سیستان و بلوچستان در شرایط مساعد توان بالایی در تولید شیر خواهد داشت.
  • بزهای نز اغلب دارای شاخ و بزهای ماده فاقد شاخ هستند.
  • این بزها موی زیادی دارند و د قسمت زیر گلو مویی به عنوان ریش دارند. روی پیشانی این بزها نیز دسته مویی یعنی همان کاکل قرار گرفته است.
  • دست و پا پوشیده از مو
  • نیم رخ سر صاف و مستقیم بوده ستون فقرات راست است.

ویژگی های تولیدی بز بومی سیتان و بلوچستان:

  • میزان تولید شیر روزانه: ۱٫۵ لیتر
  • وزن در هنگام بلوغ: ۳۰ کیلو گرم
  • درصد دوقلوزایی: ۳۰ %
  • میانیگین تولید کرک سالیانه: ۰٫۷۵ کیلوگرم

 

 

 

Rate this post

فهرست مطالب

‫7 نظرها

  1. بز سانن در هر آب و هوایی نگهداری میشه و تولید شیر اش هم خیلی زیاده
    و برای همه چیز عالیه

  2. با دردود. میخوام یه بز شیری بخرم. تو روستاهای اطراف رامسر نگهداری کنم. لطفا نژادی را به من معرفی کنید که در فصل گرما قابلیت زیست در آب و هوای تابستانی جلگه مازندران را داشته باشد و از نظر شیردهی هم خوب باشد. اگه بفرمایید از کجا میتونم خریداری کنم، ممنون میشم. با سپاس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *