آشنایی با نژاد بز مورسیا

نژاد بز مورسیا اسپانیایی یکی از مشهورترین انوع نژاد بز در جهان است. این نژاد، بومی جنوب شرقی کشور اسپانیا یعنی مناطق مورسیا، آلمریا، گرانادا و آلی کانته میباشد. این بزها به نام رامش شناخته می شوند و نام کامل آنها murcia goat Capra aegagrus hircus می باشد.

این بزها دارای ویژگی های با ارزشی چون پرورش آسان، توان بالا برای زندگی در شرایط سخت محیطی و شیردهی بالا هستند و همین خصوصیات موجب شده است که بزهای مورسیا گروسیا در کنار بزهای سانن و آلپاین بهترین انوع نژاد بز برای پرورش باشند.

به طور کلی ۴۰۰٫۰۰۰ راس بز مورسیا در جنوب شرقی اروپا پرورش داده می شود که از این تعداد ۱۵۰٫۰۰۰ راس آن در استان مورسیا وجود دارند.

نژاد بز مورسیا به دلیل زندگی در مناطق گرمسیری و نیمه بیابانی گرم و خشک جنوب شرقی اسپانیا توان زیادی برای تحمل شرایط سخت محیطی پیدا کرده اند و با قدرت چرای بالایشان تولید شیر بسیار قابل توجهی دارند. همین موضوع موجب شده که این نژاد به مناطق مختلف جهان صادر شود.

این نژاد از سالها قبل به کشورهای مختلف جهان مانند کشورهای آرژانتین، برزیل، ونزوئلا، مکزیک و آفریقای جنوبی صادر شده و در تعداد زیاد پرورش داده می شود. در ادامه با آشنایی با نژاد بز مورسیا با ما همراه باشید.

ویژگی های ظاهری نژاد بز مورسیا

نژاد بز مورسیا یکی از نژادهای معروف بزهای شیری است که ویژگی‌های ظاهری خاصی دارد. این نژاد جثه‌ای متوسط و دنبه‌ای کوتاه دارد که به نظر می‌رسد جمع‌وجور و کارآمد باشد. رنگ پوست و مو در بزهای مورسیا معمولاً از سیاه تا قهوه‌ای متغیر است. بزهای ماده این نژاد موهای کوتاه و باریک دارند، در حالی که بزهای نر معمولاً موهای بلندتری دارند. یکی دیگر از تفاوت‌های این دو جنس، وجود شاخ است؛ بزهای نر شاخ دارند، اما بزهای ماده فاقد شاخ هستند. گوش‌های این نژاد ایستاده، متوسط و متناسب با جثه حیوان است که به زیبایی ظاهری آن جلوه‌ای خاص می‌بخشد.

⚪️ویژگی های تولیدی بز مورسیا

1. وزن بز نر مورسیا: ۵۰-۶۰ کیلوگرم و وزن بزهای ماده مورسیا: ۳۰ تا ۵۰ کیلوگرم
2. میزان شیردهی در طول یک دوره شیردهی ۲۱۰ روزه: ۵۰۰ کیلوگرم شیر
3. شیر این بزها حدودا ۵٫۳ درصد چربی و ۳٫۴ درصد پروتئین دارد. همین کیفیت بالای شیر موجب شده که این بزها بهترین بزهای منطقه خاورمیانه باشند.
4. سرعت بالا در تولید مثل (این بزها در تمام فصول میتوانند تولید مثل کنند).
5. درصد بسیار زیاد قابل توجه دوقلوزایی
6. سن بلوغ: ۷ تا ۸ ماهگی

در جدول زیر خصوصیات نژاد مورسیا را مشاهد کنید

بز مورسیا در مقایسه با دیگر نژادهای مشهور مانند هلشتاین، آلپاین و سانن بهره وری بالاتری از نظر تولید شیر و درصد چربی، پروتیئن و لاکتوز بالاتر دارند.

پرورش نژاد بز مورسیا چگونه انجام میشود

بز نژاد مورسیا-گرانادا به خاطر سازگاری فوق‌العاده‌اش با آب و هوای گرم، خشک و نیمه‌خشک، یکی از نژادهای برجسته به حساب می‌آید. این بزها توانایی بالایی در چرا دارند و به‌طور قابل‌توجهی مقاوم، سرسخت و سازگار با محیط‌های دشوار هستند. یکی از ویژگی‌های بارز این نژاد، تولید شیر باکیفیت حتی در شرایط سخت اقلیمی است که آن را برای مناطق کم‌بارش و خشک بسیار مناسب کرده است. همچنین، نرخ تبدیل خوراک در این بزها عالی است؛ به‌طوری که حتی در اراضی نامطلوب نیز عملکرد بالایی دارند و با هر دو سیستم مدیریت دامداری فشرده و گسترده به‌خوبی سازگار می‌شوند.

بزهای مورسیا-گرانادا در برابر تغییرات آب و هوایی مقاومت بالایی دارند، اما معمولاً آب و هوای گرم را ترجیح می‌دهند. نگهداری این نژاد در فصل پاییز و زمستان، به‌ویژه در مناطق گرم، توصیه می‌شود. پوست این بزها اگرچه برای تولید چرم استفاده نمی‌شود، اما کیفیت خوبی دارد و قابلیت بهره‌برداری مشابه سایر بزهای چرم‌دار را داراست.

برای حفظ خلوص ژنتیکی این نژاد، استفاده از بز نر اصیل ضروری است. یک بز نر بالغ می‌تواند بین 30 تا 50 بز ماده را پوشش دهد. در صورت عدم نیاز به بزغاله‌های خالص، استفاده از بز نر سایر نژادها امکان‌پذیر است. اولین جفت‌گیری بزهای ماده معمولاً در سن 7 تا 8 ماهگی انجام می‌شود، اما ت…

• ⬅️ظرفیت و تعداد بز مورسیا: ۵۰۰ راس
• ⬅️میانگین تولید شیر در طی یک سال: ۴۰۰ هزار لیتر
• ⬅️میزان سرمایه ثابت لازم برای اجرای طرح توجیهی پرورش بز مورسیا: ۱۵۰۰ میلیون ریال   
• ⬅️تعداد نیروهای لازم: ۶ نفر
• ⬅️سیستم مناسب برای پرورش: متمرکز صنعتی
• ⬅️درصد بازدهی طرح: ۳۸ درصد
• ⬅️مدت زمان بازگشت سرمایه: ۲ سال و نیم    

⏪این درصد بالای تولید شیر در نتیجه دهها سال اصلاح نژا بز مورسیا پدید آمده است. پرورش این بزها در قالب طرح های بزرگ زمان بر و پرهزینه است اما در هر صورت وارد کردن منابع ژنتیکی این نژاد با ارزش یک امر بسیار مهم و ضروری برای اصلاح نژادی وضع موجود است.

بیماری هایی که بز مورسیا دچار میشوند

نژاد بز مورسیا-گرانادا به خاطر مقاومت بالایی که در برابر شرایط محیطی دارند و توانایی سازگاری با آب و هوای گرم و خشک، معمولاً کمتر به بیماری‌های رایج دچار می‌شوند. اما اگر اصول نگهداری و مراقبت به درستی رعایت نشود، این نژاد ممکن است به بیماری‌های عفونی و مشکلات متابولیکی مبتلا شود.

یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که ممکن است برای این نژاد پیش بیاید، بیماری‌های سم است که به دلیل مرطوب بودن بستر و کمبود فعالیت بدنی بزها رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این بیماری، ایجاد یک محیط خشک و تمیز و تشویق به فعالیت بدنی بسیار مهم است.

تغذیه نامناسب نیز می‌تواند باعث بروز مشکلات گوارشی، ورم پستان و عوارض پس از زایمان شود. بنابراین، مدیریت صحیح خوراک و شیردوشی، از جمله استفاده از خوراک‌های باکیفیت و رعایت بهداشت در شیردوشی، برای حفظ سلامت بزها ضروری است.

پرورش نژاد بز مورسیا در ایران

از سال ۱۳۹۶، حدود ۵۰۰۰ رأس بز خالص نژاد بز مورسیا به ایران وارد شده است. هدف از این کار، بهره‌برداری از نژادهای خارجی با بازده بالا و سازگاری با شرایط آب و هوایی ایران و همچنین افزایش کارایی در صنعت پرورش بز بوده است. بزهای مورسیا به خاطر مقاومت بالایشان در برابر گرما و خشکی و توانایی تولید شیر باکیفیت، به‌طور خالص در مناطق گرم و خشک کشور نگهداری می‌شوند.

واردات این نژاد خالص به ایران بخشی از استراتژی کلان کشور برای توسعه پرورش بز است. این استراتژی شامل استفاده از نژادهای خارجی با بازده بالا به دو هدف اصلی می‌باشد: اول، نگهداری خالص این نژادها در شرایط خاص اقلیمی ایران و دوم، ایجاد ترکیب‌های ژنتیکی مناسب برای بهبود سازگاری با مناطق و سیستم‌های مختلف پرورش دام.

نژاد مورسیا با ویژگی‌هایی مثل نرخ تبدیل خوراک بالا، تولید شیر باکیفیت و سازگاری با محیط‌های سخت، یکی از بهترین گزینه‌ها برای توسعه صنعت دامپروری در ایران است. این اقدام نشان‌دهنده یک گام مؤثر در راستای افزایش بهره‌وری و تنوع ژنتیکی در صنعت پرورش بز کشور می‌باشد.

نتیجه گیری

مرکز دام قائم یکی از معتبرترین مجموعه‌ها در ایران است که به فروش دام زنده باکیفیت در تهران می‌پردازد و بهترین نژادهای دام را برای پرورش و بهره‌وری بالا ارائه می‌دهد. از جمله نژادهای برجسته‌ای که در ایران وجود دارد، می‌توان به نژاد بز مورسیا-گرانادا اشاره کرد که برای تولید شیر باکیفیت شناخته شده‌اند. دام قائم با تمرکز بر سلامت و کیفیت دام، به عنوان یک گزینه مطمئن برای کشاورزان و دامداران شناخته می‌شود.

سوالات متداول